Gemeente Amsterdam, netwerkbedrijf Alliander en Energie Beheer Nederland, dat volledig eigendom is van de Nederlandse staat, gaan onderzoeken hoe zij een volledig publiek Amsterdams warmtebedrijf kunnen oprichten.
Hiervoor is woensdag een intentieverklaring getekend. Met een warmtebedrijf in publieke handen is er volgens de deelnemende partijen meer grip en controle op een snelle uitrol van warmtenetten. De organisaties gaan nu samen onderzoeken hoe zij dit publieke warmtebedrijf vorm kunnen geven. Het doel is om daarna snel voor grote delen van Amsterdam warmtenetten te ontwikkelen en aan te leggen.
Het is een gezamenlijke wens van de betrokken partijen dat op termijn omliggende gemeenten zich aansluiten bij dit initiatief en het bedrijf een regionaal publiek warmtebedrijf wordt. Amsterdam, Alliander en Energie Beheer Nederland (EBN) verwachten nog voor het einde van 2025 duidelijkheid te kunnen geven over verdere stappen richting de oprichting van het nieuwe Amsterdamse warmtebedrijf n.
Private samenwerking mislukt
Amsterdam staat voor een grote opgave als het gaat om de warmtetransitie. Collectieve warmtenetten zijn op veel plekken in de stad de beste oplossing om bestaande huizen duurzaam en betrouwbaar te verwarmen, vindt de gemeente. In de afgelopen jaren bleek de samenwerking tussen Amsterdam en private partijen in warmteprojecten niet te leiden tot de gewenste groei in het aantal aansluitingen op warmtenetten. Projecten kwamen stil te staan, terwijl de warmtenetten volgens de gemeente essentieel zijn voor de energietransitie.
Wethouder Duurzaamheid en Volkshuisvesting Zita Pels verwacht met een 100% publiek warmtebedrijf bestaande zorgen over collectieve warmtenetten grotendeels weg te kunnen nemen. ‘Amsterdammers hebben behoefte aan betrouwbare en betaalbare warmte. Een volledig publiek warmtebedrijf kan stevig sturen op transparante en stabiele tarieven en daarnaast ruimte bieden aan de energiegemeenschappen van bewoners. Warmte is wat mij betreft een nutsvoorziening en hoort dus in publieke handen.’
Minder afhankelijk
Veel van de warmte die nu in Amsterdam geleverd wordt, wordt nu nog opgewekt door middel van aardgas. Dit aardgas is overwegend afkomstig uit het buitenland. ‘De huidige internationale spanningen en de recente gascrisis laten zien dat we met elkaar moeten nadenken over hoe we minder afhankelijk kunnen worden van het buitenland voor onze warmte’, zegt Herman Exalto, directeur Warmtenetten bij EBN. ‘Warmtenetten moeten daarom meer dan nu gaan draaien op warmtebronnen van eigen bodem. Denk dan aan aardwarmte, aquathermie en warmte uit datacenters. Met een publiek warmtebedrijf bouwen we sneller aan een betrouwbare warmtevoorziening zonder buitenlandse invloed.’
Wet collectieve warmte
Alliander wijst op een ander voordeel van warmtenetten. ‘Collectieve warmtenetten zijn essentieel, want het is onmogelijk om alle huizen met elektriciteit te verwarmen. De files op het elektriciteitsnet nemen alleen maar toe en de oplossing wordt onbetaalbaar. Warmtenetten zijn daarom één van de belangrijke fundamenten voor het energiesysteem van de toekomst’, zegt Guido Frenken directeur Warmte en Waterstof bij Alliander dochter Firan.
Als een huis is aangesloten op een warmtenet, is een aardgasgestookte cv-ketel niet nodig. De warmte komt via ondergrondse leidingen met warm water het huis binnen. Dit water verwarmt het huis en het tapwater. Koken gebeurt elektrisch. In verschillende wijken in de stad zijn warmtenetten al tientallen jaren in gebruik. Op dit moment zijn daarvoor vaak commerciële partijen verantwoordelijk.
Vanaf 1 januari 2026 moeten nieuwe warmtenetten volgens de nog aan te nemen Wet collectieve warmte in meerderheid in publieke handen zijn. De Tweede Kamer start de behandeling van deze wet op 19 mei aanstaande.
Gerelateerde artikelen:
