Van de hoofdredacteur: ‘Tax the rich’ of ‘tax to the max’

De ‘patriotic millionaires’ voelen de tijdgeest goed aan, zegt Wabe van Enk. Zij pleiten voor meer belastingen: ‘tax the rich’.

Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 1, 26 januari 2024

Tijdens de kabinetsformatie staan grondrechten hoog op de agenda, maar de vraag is of de onderhandelaars ook stilstaan bij het eigendomsrecht. Het eigendomsrecht, vastgelegd in het Europees Verdrag voor bescherming van de rechten van de mens, bepaalt het ongestoord genot van eigendom.

Veel woningbezitters zijn behoorlijk ‘gestoord’ in hun genot: verwachte huurinkomsten verdampen door regulering van het middensegment en de belastingdienst verstuurt aanslagen op niet-behaalde rendementen. Als de ‘gestoorde’ dan in arren moede besluit tot verkoop, blijkt verkoop onmogelijk door een stilvallende markt, mede door explosief verhoogde overdrachtsbelasting. De Haagse sfeer is ‘tax to the max’. Lees alle details komende maand in de 25-jarige jubileumeditie van de PropertyNL Tax-special.

De buitenwereld heeft weinig begrip voor deze problematiek. Tijdens het World Economic Forum in Davos voelden ‘patriotic millionaires’ de tijdgeest goed aan. Zij pleiten voor meer belastingen: ‘tax the rich’. De Nederlander Peter Groenen (PCG) is een van de patriotten. Hij is niet onbekend in de vastgoedwereld: PCG bezit een portefeuille met winkels en supermarkten. Bij woningbeleggers zal zijn initiatief echter weinig bijval krijgen, en het is de vraag of hij de kloof kan dichten.

NRC kopte deze maand: ‘Amazon-baas Jeff Bezos – met $ 170 mrd op de bank – wilde $ 4000 aftrekken bij de belastingen voor zijn kinderen’. In deze ene zin staan twee misverstanden.

Ten eerste hebben ondernemers in rijkenlijsten geen miljarden op de bank, maar zetten ze ondernemingsvermogen in. Bezos’ concurrent op de rijkenlijst, Elon Musk, moest volgens zijn biograaf aankloppen bij zijn broer omdat hij op een gegeven moment al zijn eigen liquiditeiten had opgesoupeerd. Als er nog een paar raketlanceringen mislukken, zijn X uit de cloud valt en de zelfsturende Tesla’s verongelukken, dan is het over met die miljarden. Daardoor wordt het fiscaal redelijk gevonden om ondernemers lager te belasten dan werknemers. Dit uitgangspunt is overigens geen reden om niet te kijken of de verschillen niet te groot worden.

De tweede fout is het populistische verwijt dat rijken zoals Bezos gebruikmaken van aftrekposten. Je maakt je niet populairder bij de Belastingdienst als je aftrekposten negeert.

De fiscus vindt het ook redelijk om inkomen uit arbeid minder te belasten dan inkomen uit vermogen. Dit uitgangspunt is echter geen vrijbrief voor een populistische ‘tax to the max’. Voor het vastgoed zijn de grenzen van de grondrechten van de vastgoedeigenaren in de afgelopen jaren opgezocht; de vraag is of het nieuwe kabinet die grenzen dit jaar opnieuw verlegt.

Door Wabe van Enk, hoofdredacteur van PropertyNL