Het derde kwartaal, doorgaans het kwartaal met het laagste aantal hypotheekaanvragen, brak in 2023 jaar met die trend.
Het aantal hypotheekaanvragen van huizenkopers (starters en doorstromers) in het derde kwartaal bleef op hetzelfde niveau als het voorgaande kwartaal. Dit bevestigt de stijgende trend die begon in het eerste kwartaal van dit jaar.
Dat heeft De Hypotheekshop bekendgemaakt. Niet alleen het aantal verkopen, maar ook de ontwikkeling van de huizenprijzen wijst op een opleving van de woningmarkt. De index toont een stijging van 3,0% ten opzichte van het tweede kwartaal, wat een grotere toename is dan het vorige kwartaal (1,2% vergeleken met het eerste kwartaal). In veel delen van Nederland is het volgens De Hypotheekshop weer gebruikelijker om boven de vraagprijs te bieden en/of zonder ontbindende voorwaarden te kopen. In vergelijking met het eerste kwartaal van 2022 zijn de huizenprijzen per saldo nog steeds 6,1% gedaald.
Starters
De toename van hypotheekaanvragen komt voor een groot deel door starters, maar hypotheekadviseurs zien in minder mate ook een stijging van aanvragen vanwege echtscheidingen, verbouwingen/verduurzaming, verhogingen (opname overwaarde) en doorstromers. Zelfs het zorgenkindje nieuwbouw liet zowaar een lichte stijging zien, maar daar lijken gegeven kortingen door projectontwikkelaars op de verkoopprijzen van bestaande projecten de oorzaak te zijn. Bijna 60% van alle doorstromers (kopers van een volgende koopwoning) maakt gebruik van het recht om de oude hypotheekrente mee te verhuizen (meeneemhypotheek).
Een opmerkelijke trend is de stijging van het aandeel appartementen, zoals te zien is in de bovenstaande grafiek op basis van onze eigen gegevens. Deze verschuiving lijkt te worden veroorzaakt door verminderde interesse van beleggers in huurwoningen vanwege de hogere hypotheekrente en overheidsmaatregelen die zijn genomen. Veel beleggers hebben de afgelopen periode hun appartementen verkocht, wat juist starters de kans geeft om weer in te stappen. Het is echter belangrijk voor huizenkopers om zich met het oog op de toekomst bewust te zijn van het feit dat het verduurzamen van appartementen soms lastig kan zijn vanwege besluitvorming en beschikbare financiële middelen binnen de Vereniging van Eigenaren (VvE).
Hogere hypotheekrente
In september is de kapitaalmarktrente - de inkooprente voor geldverstrekkers waarop ze hun hypotheekrentes baseren - aan een stijging begonnen. Beleggers in staatsleningen gaan ervan uit dat de centrale banken (Fed en ECB) hun beleidsrentes langer hoog zullen houden dan eerder gedacht, om de hardnekkige inflatie te bestrijden. Door de oplopende kapitaalmarktrente zijn hypotheekaanbieders inmiddels massaal overgegaan tot het verhogen van hun rentetarieven. Dit lijkt een breuk te zijn met de trend dit jaar waarbij de middel(lange) hypotheekrente zich leek te stabiliseren.
