Thema retail 2020: Fred Developers over Nieuw Kijkduin: ‘Het was hier een ratjetoe’

Het nieuwe woon- en winkelgebied Nieuw Kijkduin krijgt minder meters, een duurzame energievoorziening en een eigen look

Door Lizanne Schipper
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 3, 27 maart 2020

Niet minder, maar wel kleinere winkels komen er in Nieuw Kijkduin, aan de Haagse kust ten zuiden van Scheveningen. Het is het gevolg van voortschrijdend inzicht, nadat de plannen voor het in 2008 aangekochte winkelcentrum en de bouw van zeven nieuwe appartementengebouwen tijdens de kredietcrisis werden opgeschort. In 2014 kwam het project weer op gang, in 2015 lag er een bestemmingsplan, dit voorjaar begint de sloop van het oude winkelcentrum en worden de eerste wooncomplexen opgeleverd. De komende jaren openen diverse winkels en horecagelegenheden, van snackbar tot toprestaurant. Een andere uitstraling dan Scheveningen, zegt directeur Roeland Voerman van Fred Developers. ‘Geen discotheken, niet de schreeuwerigheid van de Scheveningse boulevard. We willen de sfeer van de vroegere familiebadplaats behouden.’
In de binnensteden wint de horeca het tegenwoordig van de winkels, maar de mix voor Nieuw Kijkduin is nog dezelfde als in het oorspronkelijke plan. Alleen zijn de metrages dus wel wat teruggeschakeld. De aanvankelijk geplande 17.000 m² aan commerciële ruimte is teruggebracht tot 14.500 m² en per winkel is het oppervlak maximaal 400 m². ‘Tien jaar geleden lag er meer nadruk op landelijke ketens. Grote zaken kreeg je toen nog opgevuld, nu niet meer’, aldus directeur projectontwikkeling Ad Roos. Voor internationale ketens als H&M en Zara zijn de te vergeven winkelruimtes te klein, maar er komt bijvoorbeeld wel een klein filiaal van de Hema in Nieuw Kijkduin, net als een Intertoys, Blokker en een bescheiden vestiging van supermarkt Coop van 800 m².

Omzethuur
Die Hema is van een franchiser. Voerman houdt daarvan. ‘Een ondernemer staat er toch anders in dan filiaalmanager. Is het goed druk, dan blijft hij nog uurtje langer open.’ Om dat ondernemerschap te stimuleren, bood hij de franchiser en een aantal andere winkeliers omzethuur aan. ‘Zo maken we dit gebied ook toegankelijk voor kleinere retailers. En het is een manier om spelers die we echt graag in Nieuw Kijkduin willen hebben, over de streep te trekken. Natuurlijk kijken we de ondernemers eerst wel even goed in de ogen’, aldus Voerman. Omdat Fred Developers vrij precies weet welke omzetten in het verleden in de badplaats werden behaald, is het risico volgens de ontwikkelaar beperkt.
Ook de lokale kledingwinkel Chase Concept Store krijgt straks een omzethuur. De laatste paar jaar mocht de retailer kosteloos een grotere ruimte gebruiken, om te experimenteren met een shop-in-shop met eigen hoekjes voor verschillende modemerken plus een inpandig café.
Het merendeel van de oude winkeliers hield het de afgelopen jaren voor gezien, zij zijn door Fred Developers uitgekocht. Een aantal blijft, waaronder bakkerij Van Kempen, een hamburgerzaak, een Italiaans en een Turks restaurant. De voormalige snackbarhouder gaat zijn droom achterna met de opening van een pannenkoekenrestaurant, vertelt Roos.
De bakker komt in de overdekte versmarkt Daily Taste, samen met zaakjes als een slager, groenteboer, kaasboer, viswinkel, slijter, een foodtruck en koffietentjes.

Stevige protesten
Het geheel krijgt één look, daarvoor is het Amsterdamse architectenbureau Tank verantwoordelijk. Ook de horecazaken aan de zeezijde, deels in de plint van de appartementengebouwen, krijgen dezelfde, volgens Voerman ‘on-Hollandse’ uitstraling, met een strak ogende overkapping. ‘Zo voorkom je dat iedereen eigen luifeltjes plaatst.’
Want het oude Kijkduin was ‘een ratjetoe’ geworden, vult collega Roos aan. Of er nog authentieke, oude gebouwtjes zijn die gespaard worden? Hij moet erom lachen. Hadden ze graag gedaan, maar er viel niets te redden van de slopershamer. ‘Een soort noodbouw stond hier.’ Toen Voerman, destijds nog onder het label Fortress, het winkelcentrum in 2008 kocht, is de winkeliers al verteld dat het gesloopt zou worden. ‘Zij hebben daar sindsdien natuurlijk niets meer in geïnvesteerd. De rek was er dus wel uit.’ Het viel nog mee hoeveel bezoekers de winkels en horeca tot in de nadagen trokken, volgens Roos zo’n 3,5 mln per jaar.
Toch hebben omwonenden stevig geprotesteerd tegen de plannen voor de nieuwe badplaats. Onvermijdelijk, volgens Roos. ‘Mensen vinden verandering altijd lastig.’ Er was een gang naar de Raad van State nodig om het bestemmingsplan erdoor te krijgen. Sindsdien blijft Roos met enige regelmaat informatieavonden organiseren voor omwonenden, winkeliers en uitbaters van naburige strandpaviljoens. ‘We krijgen niet alleen complimenten, maar ik ben nog nooit bekogeld met tomaten en eieren. Men vindt het positief dat we blijven communiceren. En ik merk dat bewoners blij zijn dat het oorspronkelijke voorzieningenniveau van dit gebied terugkeert.’

Duurzame aanpak
Dat het project jaren stillag, daar was weinig aan te doen, zegt Voerman. ‘Tijdens de crisis moesten we alle zeilen bijzetten om te overleven. Voor Den Haag had Nieuw Kijkduin geen prioriteit meer, en er was op dat moment ook helemaal geen markt voor nieuwe woningen en winkels.’ Maar achteraf gezien zaten er ook voordelen aan dat oponthoud. Oorspronkelijk waren er meer partners, zoals Bouwinvest en de woningcorporaties Vesteda en Staedion. ‘Tijdens de crisis haakten zij af’, vertelt Voerman. ‘We waren blij dat we niet meer zo afhankelijk van derden waren en het op onze eigen manier konden gaan doen, met een snelle besluitvorming.’ Bovendien rijpte de afgelopen jaren het idee om het hele project gasloos te maken, en koude- en warmteopslag toe te passen. Om te beginnen met de appartementen en winkels. Roos: ‘Eerst durfden we voor de horeca de knoop niet goed door te hakken, er was intern ook enige verdeeldheid over. Maar in 2017 hebben we het besluit genomen, en nu blijkt dat chefs laaiend enthousiast zijn over koken op inductie.’ Goede timing, want kort daarna besloot de overheid op termijn gas uit te bannen en vorig jaar volgde de stikstofkwestie. Omdat Nieuw Kijkduin grenst aan twee Natura 2000-gebieden, Westduinpark en Wapendal, moest de toetsing van het project door de Raad van State weer helemaal opnieuw. ‘Als we niet al voor gasloos hadden gekozen, hadden we de vergunningen nooit meer gekregen’, aldus Roos. ‘Nu is het gelukt. Ten opzichte van het oude winkelcentrum is de commerciële ruimte verdubbeld, maar samen met de appartementengebouwen en parkeergarage komen we uit op ongeveer 60% van de uitstoot van het oude winkelcentrum.’
Vanaf 2015 haakte de gemeente Den Haag ook weer aan bij het project, en investeerde in de entree van de parkeergarage en een ondergrondse fietsenstalling. ‘Er zijn geluiden dat de tramlijn naar Kijkduin wordt doorgetrokken; dat zou helemaal mooi zijn’, aldus Voerman. De Haagse gemeente speelt ook een belangrijke rol bij de gebiedsmarketing die nu van start gaat. ‘Kijkduin was in de vergeethoek geraakt en komt als familiebadplaats nu weer terug op de kaart.’

Nieuw Kijkduin in cijfers
Ruim 14.500 m² retail en horeca
5 woongebouwen met 185 koopappartementen
2 woongebouwen met 81 huurappartementen (verkocht aan Syntrus Achmea en Amvest)
Parkeergarage voor 700 auto’s
Ondergrondse stalling 600 fietsen
Nieuwe buitenruimte, plein en boulevard
Investering: € 300 mln

2020: sloop oude winkelcentrum + oplevering 3 woongebouwen
2021: opening winkels en horeca (6000 m²)
2022: oplevering overige 4 woongebouwen
2022: tweede deel winkelcentrum en openbare ruimte gereed

Op de foto: Ad Roos (l) en Roeland Voerman