De Amerikaanse faillissementsaanvraag van flex-aanbieder WeWork is geen graadmeter voor de Europese markt voor flex-kantoren, zegt topadvocaat Eric Lim van Goodwin.
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 1, 26 januari 2024
In januari brandden de lampen in de kantoren van WeWork in Londen en Amsterdam nog volop, en dat zijn geen peertjes die zijn opgehangen door overijverige curatoren. De kantoren draaien, want de faillissementsaanvraag is tot op het moment van schrijven beperkt gebleven tot de Verenigde Staten. Sterker nog, de val van wat eens de grootste proptech-onderneming ter wereld was, is geen indicatie voor de toestand van de Britse Europese flex-kantoorruimte. De bezetting daarvan is nog steeds goed, als gevolg van het herstel van de vraag na corona, aldus Eric Lim, vastgoedpartner bij het wereldwijde advocatenkantoor Goodwin. ‘Deze Amerikaanse faillissementsaanvraag wijst niet op een bredere daling van de vraag naar flexibele werkruimte, althans niet op de Britse en Europese markten. De bezettingsgraad is hier consistent hoger dan in hun Amerikaanse tegenhangers’, vertelde Lim aan PropertyEU. Hij voegde eraan toe dat de faillissementsaanvraag alleen betrekking heeft op de Amerikaanse en Canadese vestigingen van WeWork.
WeWork heeft aangekondigd in Europa en Groot-Brittannië de bedrijfsvoering gewoon door te zetten, aldus Lim. ‘Ik verwacht echter dat het bedrijf kan proberen een aantal van zijn huurcontracten in Europa te beëindigen, herstructureren of heronderhandelen om te proberen de druk te verlichten.’ Het bedrijf verloor $ 696 mln (€ 653 mln) in de eerste zes maanden van het boekjaar.
De Europese locaties van WeWork zouden een aanzienlijk hogere bezettingsgraad kennen dan de VS, tot wel 10% meer. ‘Dit is een weerspiegeling van het verschil tussen de Amerikaanse en Britse kantorenmarkten’, zei Lim. Terwijl de vraag naar flexibele kantoren in de VS begin 2023 licht daalde, bleef deze in de Europese markt hoog.
Nederland
Savills meldde in september nog dat de opname van flexibele kantoorruimte in Amsterdam in het eerste halfjaar met 6% is gestegen, en in Londen zelfs met 13%. Volgens de adviseur was de opname van flex-kantoren in de eerste helft van dit jaar 4% van de totale Europese kantooropname. Ed Bouterse, hoofd Workthere Europa, en Flex Portfolio Management EMEA: ‘We denken dat de expansie van flex-kantoren in 2024 zal toenemen tot ongeveer 5–8% van de kantooropname in Europa, zodra de contractbezetting de 85% nadert.’
Volgens Bouterse hebben Londen, Amsterdam en Warschau een prijsgroei van 10% van flex-kantoren op jaarbasis gerapporteerd.
In Nederland zijn naast Workthere van Savills aanbieders actief zoals HNK (van NSI), IWG (International Workplace Group, van onder meer Regus, Signature, Spaces, TOO) en Tribes. IWG meldde onlangs nog in eerste drie kwartalen 2023 wereldwijd gegroeid te zijn met 612 locaties.
Onzekerheid
Flex-kantoren blijven interessant voor zowel gebruikers als investeerders. ‘Voor elke gebruiker die op zoek is naar maximaal 100 bureaus, of maximaal 1.000 m² kantoorruimte, is er een break-even punt rond de 3–5 jaar, waarbij het zinvol zou kunnen zijn om een flex-oplossing te overwegen in plaats van te kiezen voor conventionele kantoorhuur met een langere looptijd’, benadrukte Lim.
Lim denkt dat flex-ruimte aantrekkelijk zou kunnen zijn voor gebruikers die zich willen indekken tegen de macro-economische onzekerheid op de korte termijn. Lim: ‘Daarnaast is er een groeiende vraag naar aanbieders van hoogwaardige oplossingen voor het hosten van vergader- en evenementruimtes. Kantoorhuurders kunnen zo hun conventionele kantoorruimte beperken. Deze specialistische oplossingen bieden verhoogde functionaliteit met als enige beperking het niet-exclusieve gebruik.’
Goodwin verhuist bijvoorbeeld zijn kantoor in Londen naar Paternoster Sq in St Paul’s, waar het ruim 8.000 m² in beslag neemt in een gebouw van zeven verdiepingen, dat eigendom is van een joint venture tussen Greycoat en Mitsui Fudosan. In hetzelfde gebouw opent Convene, een wereldwijd horecabedrijf dat hoogwaardige vergader-, evenementen- en flexibele kantoorruimtes ontwerpt en beheert, een nieuwe vergader- en evenementenlocatie van ruim 4.000 m².
Virna Asara is redacteur van PropertyEU met vestigingsplaats Rome
