De waardeketen in de Nederlandse logistieke sector moet "gedekoloniseerd" worden. Het is één van de harde keuzes waartoe het College van Rijksadviseurs (CRa) de sector en overheid oproept.
In het advies ‘De logistiek van morgen begint vandaag doet het college vijf aanbevelingen voor "een gezonde bloedsomloop voor de circulaire economie". Het CRa speelt daarme in op het maatschappelijk debat over logistiek in Nederland is de laatste jaren in alle hevigheid losgebarsten, bijvoorbeeld over de impact van flitskoeriers, de verdozing van het landschap en de arbeidsomstandigheden in distributiecentra. 'De magie van Nederland Distributieland is uitgewerkt. De tijd van schijnbaar onbegrensde groei is voorbij', aldus het college. 'Decennialang stuurde de Nederlandse overheid hoofdzakelijk op de groei van particuliere welvaart. De laatste jaren zien wij echter een brede maatschappelijke verschuiving naar meer aandacht voor publiek welzijn. De transitie naar een duurzame circulaire economie is noodzakelijk om deze ‘Brede Welvaart’ te bereiken.'
Nee zeggen tegen ondernemers
De aanbevelingen van CRa komen grosso modo neer op het durven maken van keuzes en het durven nee zeggen. Nee zeggen bijvoorbeeld tegen ondernemers. Het college: 'Niet alle activiteiten kunnen en moeten een plek krijgen. Het is tijd dat de overheid durft te kiezen voor een logistieke sector die waarde aan de samenleving toevoegt en bijdraagt aan onze brede welvaart. Het gaat dan bijvoorbeeld om het uitfaseren van niet-circulaire ketens, vaker nee zeggen tegen grootschalige verpakkingsmagazijnen (fulfilment centers) en wederuitvoer gericht op de internationale markt en het beprijzen van retourstromen. Het gaat ook over het dekoloniseren van de waardeketen (sturen op fair trade) en het borgen van goede arbeids- en woonomstandigheden.'
Planvoorraad woningen voldoende
Het college kijkt ook met gefronste wenkbrauwen naar het begerige oog van gemeenten naar bedrijventerreinen om daar woningen te ontwikkelen. Gemeenten en provincies moeten wat het CRa aangemoedigd worden zuiniger om te gaan met bestaande bedrijventerreinen die vaak strategisch liggen in de stad en zowel via water, spoor en weg meestal goed ontsloten zijn. 'Het belang van nabijheid, van afzetmarkt en arbeidspotentieel, neemt in een circulaire economie alleen maar toe. In de huidige wooncrisis vraagt het durf om een aantal grote woningbouwplannen op bedrijventerreinen te herijken, maar deze terreinen zijn te waardevol voor de logistiek en circulaire economie van de toekomst om nu volledig prijs te geven aan woningbouw. Terughoudendheid is geboden bij het reserveren of vergunnen van nieuwe grond voor logistiek. De huidige planvoorraad is voorlopig ruim voldoende.'
Eisen van de tijd
Ook doet het college de aanbeveling aan de Rijksoverheid om de keuze maken welke weginfrastructuur noodzakelijk is voor internationale goederenstromen en deze geschikt maken voor een hogere belasting. Nieuwe gebiedsontwikkelingen dienen aan de allerhoogste eisen te voldoen waarbij op basis van voortschrijdend inzicht plannen worden worden aangepast aan de eisen van de tijd.
