Alliander investeert bijna miljard euro in stroomnet en nog is het niet genoeg

Alliander heeft in het eerste halfjaar van 2025 € 968 miljoen geïnvesteerd in met name het verzwaren, uitbreiden en onderhouden van de gas- en elektriciteitsnetten. Dat is 21% meer dan in dezelfde periode vorig jaar.

Ondanks de significante groei blijft er meer nodig, zo meldt de netbeheerder in zijn financieel overzicht over de eerste helft van 2025. ‘Slimmer omgaan met energie om piekbelasting op het elektriciteitsnet te voorkomen, is daarvoor cruciaal. Niet alleen voor bedrijven, maar ook door huishoudens.’

In de praktijk loopt het bedrijf naar eigen zeggen steeds meer tegen zijn grenzen aan. Een tekort aan technici, ruimte, materialen en het stikstofstofbeleid zijn een sta-in-de-weg voor de noodzakelijke snelle uitbreiding van het stroomnet. De wachtlijst voor bedrijven blijft hoog met 9.581 aanvragen, zo meldt Alliander. Ook huishoudens krijgen in toenemende mate te maken met de gevolgen van de drukte op het elektriciteitsnet. Zo werd eerder dit jaar duidelijk dat een aantal nog te bouwen woningbouwprojecten in Noord-Holland en Friesland niet zomaar kan worden aangesloten.

1300 km kabel

In het eerste halfjaar van 2025 werden 1.248 transformatorhuisjes (om)gebouwd en werd 1.312 kilometer kabel gelegd. In totaal werd 74 kilometer aan gasleiding vervangen.

Walter Bien, cfo en lid Raad van Bestuur Alliander: ‘De totale investeringen zijn gestegen met € 171 miljoen tot € 968 miljoen ten opzichte van het eerste halfjaar 2024. Er is daarmee 21% meer geïnvesteerd ten opzichte van het eerste halfjaar van 2024. De investeringen stegen onder andere door de grote hoeveelheid werk die nodig is voor de verbouwing van het energienet. Door anders en slimmer te werken kon ook afgelopen halfjaar weer meer snelheid worden gemaakt met de uitbreiding daarvan. De strategie die is ingezet om grote werkpakketten onder te brengen bij aannemers en daarmee de capaciteit te vergroten, laat zien dat versnellen mogelijk is.’ 

Om het tempo vast te houden blijft het volgens Alliander belangrijk dat de randvoorwaarden voor het bouwen van infrastructuur op orde zijn. ‘Daar is iedereen bij nodig. Van gemeenten tot aannemers. Het blijft noodzakelijk dat er snel en duidelijke keuzes worden gemaakt waar elektriciteitsstations gebouwd kunnen worden, transformatorhuisjes een plaats krijgen en warmtenetten worden aangelegd. En op korte termijn zijn meer technici noodzakelijk die het werk uit kunnen voeren. Ook is het essentieel om samen met de overheid en industrie te bepalen waar alternatieve energiedragers zoals waterstof en groengas komen. Zo wordt duidelijk waar welke infrastructuur moet komen, kan infrastructuur gericht worden aangelegd en wordt het energiesysteem betaalbaar gehouden.'

Veel meer flex nodig

Het netwerkbedrijf richt zijn pijlen nu op alternatieve, flexibele oplossingen voor de tekorten op het stroomnet. Maarten Otto, ceo en voorzitter Raad van Bestuur Alliander: ‘Bijvoorbeeld met PepsiCo is in een flexibel contract afgesproken dat zij alleen elektriciteit kunnen afnemen wanneer er voldoende capaciteit beschikbaar is. PepsiCo kan dankzij flexibel gebruik van het elektriciteitsnet zijn chipsfabriek in Broek op Langedijk verduurzamen. In het afgelopen halfjaar hebben we ruim 250 van zulke flexcontracten afgesloten. Daarmee is ook vermogen vrijgemaakt waarmee andere klanten konden worden geholpen.’

Maar dat is pas het begin, vervolgt Otto. ‘We hebben veel meer flex nodig en werken daarom hard aan de doorontwikkeling van nieuwe contractvormen. Flexibiliseren is een vast onderdeel in het nieuwe energiesysteem. Want hoe meer bedrijven en huishoudens kiezen voor flexibiliteit, hoe beter we energie voor iedereen bereikbaar maken en houden en hoe minder we hoeven uit te breiden. Dat maakt het energienet niet alleen robuuster maar komt ook de betaalbaarheid van het hele energiesysteem ten goede.’

Spreiden

In het afgelopen halfjaar werden verschillende initiatieven gestart om consumenten te verleiden hun elektriciteitsverbruik te spreiden over de dag. Zo werden bezitters van elektrische auto’s gestimuleerd om thuis de auto niet op te laden tijdens piekuren. Hun verbruik werd tijdens de avondpiek met gemiddeld 68% verminderd. Reden voor netbeheerders om op te schalen en hiervoor intensievere samenwerking te zoeken met de verschillende energieleveranciers. Daarnaast zijn ook andere organisaties aan de slag om consumenten bewust te maken van de noodzaak het energiegebruik te spreiden.

De rijksoverheid roept consumenten op om minder elektriciteit te verbruiken tussen 16.00 uur en 21.00 uur en energieleveranciers komen met gunstigere tarieven voor de momenten dat het rustig is op het net.