De verleiding is groot om de positieve elementen in deze editie te belichten: het grote aantal transformatieprojecten voor de PropertyNL Re-Use Award of het elan van eindgebruikers verenigd in Creme om de doelen van Parijs te halen.
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 5, 20 mei 2022
Door Wabe van Enk, hoofdredacteur van PropertyNL
Ook positief lijken de vele beleggingsdeals in de PropertyNL-nieuwsbrief, vooral in de categorie distributie. Neem alleen al de verkoop aan Tritax van een distributiecentrum in Roosendaal voor € 144,6 mln. In dezelfde plaats kocht Blackstone in het eerste kwartaal een iets kleiner DC met Primark als huurder. Deze transactie staat nog niet in het Kadaster.
Op kantoorgebied zien we ook grote deals: Aviva heeft afgelopen maand de Vondel-portefeuille in Amsterdam aangekocht en kocht eerder het FOZ-gebouw aan de Zuidas voor € 130 mln.
Retail lag voor corona op zijn rug, maar zie: toch een grote deal in het eerste kwartaal. Zo wist Syntrus Achmea winkelcentrum Makado Beek in Beek voor € 56 mln te verkopen aan het Belgische Mitiska met 3W als co-investeerder.
Deze positieve deals zetten de lezer echter op het verkeerde been, want wie alle beleggingsdeals optelt, ziet weinig reden voor gejuich. Het niveau mag dan in Q1 2022 hoger zijn dan vorig jaar, maar het niveau van 2020 wordt niet gehaald – het kwartaal waarin corona uitbrak.
Het is erg lastig om met zo weinig waarnemingen op kwartaalniveau conclusies te trekken, zeker omdat er ook nog definitiekwesties spelen. Zo vinden sommige analisten dat FOZ betrekking heeft op vorig jaar. Zo’n keuze maakt 5% meer of minder uit. Maar hoe dan ook, de beleggingstransacties zijn nog niet terug op pre-coronaniveau. In 2021 is in Nederland het beleggingsvolume ook gekrompen – een beeld dat haaks staat op de trend in andere euro-landen. Dat is niet het nieuws dat makelaars graag verspreiden.
Er zijn veel oorzaken, maar de belangrijkste is dat Nederland te weinig nieuwe gebouwen ontwikkelt. De financieringsmarkt zat tot vorig jaar op slot, terwijl de vraag van huizenzoekers en bedrijven voor een goed vestigingsklimaat enorm is.
Nu kan opnieuw niet aan die vraag worden voldaan, door de stijging van materiaalkosten, arbeid en rente. Beleggers hoeven dus niet op extra product te rekenen. Beleggers die zelf kunnen ontwikkelen maken een kans, maar voor anderen rinkelt de alarmbel.
