Top vastgoedjuristen 2014: Nederland kwetsbaar als investeringsland

Juristen realiseren zich dat internationalisatie geen vanzelfsprekendheid is. Nederland kan gemakkelijk door toenemende regeldichtheid een minder aantrekkelijk investeringsland worden en dan ketsen de deals alsnog af.

Juristen realiseren zich dat internationalisatie geen vanzelfsprekendheid is. Nederland kan gemakkelijk door toenemende regeldichtheid een minder aantrekkelijk investeringsland worden en dan ketsen de deals alsnog af.

Door Wabe van Enk (research Daphne Boiten)
PropertyNL Magazine nr. 9, 26 september 2014

De vastgoedjuristen waren vorig jaar druk met het beslechten van conflicten. Dit jaar volop nieuwe trends en groeiende praktijken in de PropertyNL Top Juristen.


In PropertyNL 9 presenteren meer dan dertig kantoren zich met hun specialismen op de markt van vastgoed. Dat zijn er meer dan bij vorige onderzoeken. De disciplines van de vastgoedjurist laten zich niet vatten in ranglijsten. Vandaar dat PropertyNL in deze editie op initiatief van de grote juridische advieskantoren meer aandacht geeft aan de kwalitatieve juridische aspecten in plaats van de kwantitatieve.
Daarom behalve een opsomming van de kantoren het eerste grote interview met trends van kantoren met veel internationale juridische disciplines. Zij beschrijven de internationalisering van hun vak. Dat komt overeen met de beleggingstransacties in het vastgoed, die dit jaar voor een overgrote meerderheid door buitenlandse partijen zijn gerealiseerd.
Uit de gesprekken komt naar voren dat de juristen zich als geen ander realiseren dat die internationalisatie geen vanzelfsprekendheid is. Nederland kan gemakkelijk door toenemende regeldichtheid een minder aantrekkelijk investeringsland worden en dan ketsen de deals alsnog af. Dat speelt heel nadrukkelijk op de woningmarkt. Een van de uitgangspunten van het kabinetsbeleid is dat de corporatiesector wordt verkleind. Dan moeten er wel internationale kopers zijn. De verkoop van Haagse woningen aan Duitse beleggers via Bouwfonds Investment Management is één zwaluw, Patrizia is misschien de tweede, maar is het daarmee ook zomer voor iemand als minister Blok?

Gevolgen van de crisis
In de juridische vastgoedpraktijk anno 2014 spelen de gevolgen van de crisis nog een grote rol. Het is speuren naar oplossingen voor distressed vastgoed die vaktechnisch interessant kunnen zijn. In de komende edities verwachten we daar extra aandacht aan te kunnen besteden.
Om een beeld te krijgen van de positie van een advocaten- en notarissenkantoor kan men niet meer volstaan met vastgoedtransacties, maar moet er meer oog zijn voor het veelzijdige werkveld. Daarom hierbij een overzicht van de segmenten waar de kantoren zich volgens eigen opgaaf wel en niet mee bezighouden. Behalve transacties zijn dat adviezen bij gebiedsontwikkelingen en aanbestedingstrajecten, maar net zo goed mergers & acquisitions om vastgoedpartijen te helpen bij (afbouw van) hun derivatenportefeuille. Daarnaast zijn er de specialisten met nichekantoren.
Uit de gegevens van de Kamer van Koophandel blijkt dat voor advocaten- en notariskantoren in het algemeen de crisis nog niet voorbij is. Maar uit dit onderzoek blijkt juist dat de echte vastgoedjuristen weinig hinder ondervonden van de crisis. Dat blijft niet bij mooie woorden, maar we kunnen dat ook verifiëren aan de hand van het aantal betrokken vastgoedspecialisten. Alle kantoren die meededen aan het rondetafelgesprek hebben hun vastgoedafdelingen de laatste jaren kunnen uitbreiden, tegen de trend in van minder dynamiek op de vastgoedmarkten.
Apart zullen we nog terugkomen op het idee van NautaDutilh tot meer standaardisatie. Het is in het belang van de opdrachtgever om de transactiekosten omlaag te brengen en in het belang van alle kantoren om hun toegevoegde waarde permanent te bewijzen.

Zie de bijlagen voor de profielen en de pdf waarin alle specialismen zijn opgenomen