Op het thema wonen lijken de linkse en rechtse middenpartijen het na de verkiezingen wel eens te worden. Alle ballen op splitsen, minder (extra) regels en soepeler procedures, daarover waren ze het wel eens tijdens het Grote Woondebat in aanloop naar de verkiezingen van 29 oktober.
Het REBF-platform van Wouter Truffino had samen met beleggersverenigingen IVBN, Vastgoed Belang, ontwikkelaarsbrancheorganisatie Neprom en corporatiekoepel Aedes een debat georganiseerd over het de woonkwestie, door vriend en vijand gezien als één van de belangrijkse thema’s bij de verkiezingen. Zeven Kamerleden met wonen in hun portefeuille waren naar het Haagse perscentrum Nieuwspoort gekomen om met elkaar te debatteren: Marieke Wijen-Nass van BBB, Karsten Klein van het CDA, Pieter Grinwis namens de ChristenUnie, Hans Vijlbrief namens D66, Habtamu de Hoop namens GroenLinks/PvdA, Sandra Beckermans namens de SP en Peter de Groot namens de VVD. De grote afwezige, gelet op de nummer 1 positie in de Kamer en de peilingen was de PVV van Geert Wilders.
Verbinding
Onder leiding van Maarten Bouwhuis was de opdracht aan de wel aanwezige Kamerleden om vooral op zoek te gaan naar verbinding en er geen eigentijds stellingendebat van te maken. Aan de hand van drie thema’s -100.000 woningen: wie, wat, waar en hoe?, Bouwen naar behoefte & Betaalbaarheid en Langjarige Continuïteit & Investeringszekerheid & Fiscaliteit- konden de partijen alvast elkaarsnieren proeven in voorbereiding op een formatie die bij voorbaat al lastig lijkt te worden.
Dat laatste lijkt minder het geval als het gaat om het oplossen van de woningnood, in het bijzonder wat het eerste thema van het debat betrof. Bij de inleiding op het thema gaf Matthijs Korevaar, associate professor Financiën aan de Erasmus Universiteit Rotterdam aan dat het wat hem betreft, om die 100.000 woningen per jaar te bouwen het meest zinnig is om te bouwen waar de vraag het hoogst is; in de Randstad dus. Dat staat enigszins haaks op de nieuwe Nota Ruimte waarin ook stevige groei is voorzien op een aantal plekken ‘aan de rechterkant’ van ons land.
Korevaar: ‘Bouwen rechts kan wel uit, maar de opbrengsten slaan neer in de grond. De gebieden links zijn de gebieden waar de mensen juist graag willen wonen. Als we 100.000 woningen per jaar willen en 2/3 moet daarvan betaalbaar zijn moet je in ieder geval blijven bouwen, maar in de goedkoopste gebieden neemt op dit moment de sociale voorraad juist af. Investeer waar de meeste vraag is en waar het economisch het beste uitkan.’
Splitsen en delen
Hans Vijlbrief werd gevraagd naar het 10-nieuwe-steden-plan van D66. ‘Die nieuwe steden realiseer je niet binnen 5 jaar maar het is goed om over na te denken. Van alles verdichten worden steden onleefbaar’, aldus Vijlbrief. Er zijn volgens hem ook een heleboel maatregelen voor de korte termijn mogelijk waaronder het splitsen en delen van woningen. ‘Nu is dat op veel plekken niet mogelijk door allerlei regels, bijvoorbeeld voor parkeren, terwijl dat bij huisvesting van studenten niet speelt. Haal daar nu eens echt de bezem door. Desnoods moet de minister zeggen “stop daar maar mee”.
Vijlbrief en D66 zijn ook voorstander van het invoeren van huurtoeslag voor onzelfstandige wooneenheden. ‘We zien nu dat er wel relatief dure studio’s voor studenten worden gebouwd maar weinig onzelfstandige eenheden waar studenten terecht kunnen.’
Wat Wijen-Nass van BBB betreft is het woondebat in ons land onnodig gepolariseerd. ‘Uiteindelijk hebben we maar 1% van alle landbouwbrond nodig om het woningtekort in te lopen. Er zijn best wel boeren die willen stoppen. Alleen van het opofferen van grote landbouwgebieden zijn wij geen voorstander. Mijn Limburgs hart bloedt als ik de pleidooien voor nieuwe steden hoor. Natuurlijk is er in de Randstad veel vraag, maar vergeet ook de gebieden daarbuiten niet.’ BBB zet vooral in op nieuwbouw aan de rand van stad of dorp, al is het ‘straatje erbij’ volgens Vijlbrief ‘niet ambitieus genoeg.’
Wijen-Nass: ‘Er wordt heel erg gefocussed op het nieuwe en het grote. Wees creatief. Zorg dat woningzoekenden nu zo snel mogelijk een plek krijgen, bijvoorbeeld door splitsing en permanent wonen op vakantieparken toe te staan. Wat splitsing betreft vindt ze ook Habtuma de Hoop aan haar zijde al mag dit er volgens hem niet toe leiden dat er bijvoorbeeld steeds meer studenten in steeds duurdere, kleine kamers komen te zitten. ‘Wat ons betreft gaat de boete op samenwonen eraf door de kostendelersnorm te schrappen.’
Stikstofbeleid
Hij had nog wel een kleine kat richting zijn BBB-collega in de Kamer. ‘De grootste blokkade om tot meer woningen te komen is minister Keijzers collega Femke Wiersma en haar stikstofbeleid.’ GL/PvdA kiest er in haar verkiezingsprogramma voor om Nederland van het stikstofslot te halen door de intensieve veehouderij in te perken zodat er meer ruimte voor woningbouw komt.
Lees meer over het Grote Woondebat in PropertyNL 10. Deze uitgave verschijnt op vrijdag 24 oktober.