De verkiezingsretoriek heeft een hoog vastgoedgehalte: veel aandacht voor wonen en het vestigingsklimaat. Jammer alleen dat de toegenomen interesse gepaard gaat met misverstanden.
Neem de hypotheekrenteaftrek, die rechts omarmt en links – inclusief inmiddels ook het CDA – wil afschaffen. Discussie over het vroegere H-woord is geen taboe, zoals NRC in een hoofdartikel ten onrechte stelt. De aanpak is al jaren aan de gang: geen renteaftrek bij nieuwe aflossingsvrije hypotheken, geen aftrek meer in de hoogste belastingschaal, beperking van de looptijd en opschaling van het huurwaardeforfait. Knoppen om taboeloos aan te draaien. Wil je complete afbouw? Dan adviseren economen een overgangsperiode van twintig jaar. Knappe campagneleider als je garen kunt spinnen bij deze technische discussie.
Dat probeert NRC echter wel te doen, door de opbrengsten van de afschaffing te koppelen aan geld ‘om gemeenten en bouwers te helpen’. Het artikel suggereert dat je de woningmarkt vlot trekt met subsidies en dan ook nog met geld dat de komende twee decennia vrijkomt. Het gaat er ook vanuit dat de geldstromen van de departementen Financiën en Volkshuisvesting communicerende vaten zijn. Een voorbeeld dat dit niet het geval is, is de overdrachtsbelasting, die door Financiën stiekem, zonder overleg met Volkshuisvesting, is opgetrokken boven het Europese gemiddelde. Mede hierdoor zijn buitenlandse investeringen in commercieel vastgoed in het eerste halfjaar tot een historisch dieptepunt gedaald, terwijl demissionair minister Keijzer juist investeringen in gebiedsontwikkeling wilde aanjagen. Er is echter geen potentiële regeringspartij te vinden die de overdrachtsbelasting van commercieel vastgoed wil verlagen.
Wel verlaagt Financiën de overdrachtsbelasting op woningen, maar daar dreigt hetzelfde te gebeuren als bij de experimentjes in het verleden voor starters. Ze misten elk positief effect voor jonge toetreders. Als je niets doet aan het aanbod van woningen, zullen de prijzen niet dalen. Daarom is de suggestie gevaarlijk om miljarden aan gemeenten en bouwers te spenderen om de woningproductie aan te jagen.
Dat leidt de aandacht af van de reden waarom er onvoldoende woningen bijkomen: het tekort aan bouwlocaties. Veel gemeenten willen zo min mogelijk nieuwbouw ‘in my backyard’ en de politiek grijpt niet in. Pas volgend jaar – de precieze datum van inwerkingtreding is onbekend – biedt de wet Versterking regie volkshuisvesting mogelijk soelaas. Dat is te laat voor het verkiezingsdebat. Dan maar een discussie over tien nieuwe steden (D66), woningen op luchthavens (GL/PvdA), Tata-stad (Volt) of de herontwikkeling van het Mediapark (PVV)? Leuk bedacht bij de borrel, maar zonder realiteitswaarde voor het vestigingsklimaat.
Door Wabe van Enk, hoofdredacteur van PropertyNL
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 9, 26 september 2025
Gerelateerde artikelen:
