’s Werelds grootste vastgoedinvesteerder Blackstone heeft de relatief kleine bank NIBC overgenomen. Financieren van commercieel vastgoed is een speerpunt.
Door Wabe van Enk
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 3, 26 maart 2021
Jan Willem van Roggen is al meer dan twee decennia verbonden met NIBC, met steeds wisselende rollen en dossiers. Vroeger was hij de kracht die meehielp om van NIBC de grootste Nederlandse speler in de niche van hotelfinancieringen te maken. Ook was hij betrokken bij de securitisatie van de Vendex–KBB-portefeuille in 2006. Naast zijn functie van managing director Commercial Real Estate is hij managing director geworden van Infrastructure & Renewables.
Vorige maand verliet NIBC de beurs door de overname door wereldspeler Blackstone. Deze maand kondigde NIBC aan zich meer te willen richten op commercieel vastgoed. Daarbij wil NIBC in het gat springen dat de grootbanken nauwelijks nog faciliteren: projectontwikkeling en herontwikkeling. Daarnaast verstrekt het nieuwe label Oimio kleinere commercieel vastgoedleningen via een steeds meer geautomatiseerd platform.
Verschrikkelijk saai
Het oogt als een dynamische tijd voor NIBC, maar Van Roggen laat zich tijdens het gesprek ontvallen dat hij de afgelopen tijd ‘verschrikkelijk saai’ vond. Hij wilde deals maken, maar door corona was er soms niets te doen.
Het ziet er echter goed uit voor Van Roggen, want naast datacenters en glasvezel staat commercieel vastgoed hoog op het verlanglijstje van NIBC. Daarbij lijkt het alsof hij een partner minder heeft. Met de komst van Blackstone is NIBC Reggeborgh – het investeringsvehikel van de familie Wessels – kwijt als grootaandeelhouder. Reggeborgh was niet alleen aandeelhouder met JC Flowers, maar ook klant. ‘Reggeborgh was en blijft, onder meer met VolkerWessels, wat mij betreft altijd een warme klant. Van het aandeelhouderschap merkte je in de praktijk niets. NIBC heeft een raad van commissarissen en directie die zeker die belangen goed gescheiden houden.’
Van Roggen heeft zijn deals niet makkelijk kunnen binnenhalen. Na de komst van JC Flowers als aandeelhouder was NIBC te duur voor standaardfinancieringen. NIBC moest het hebben van innovatieve financieringsoplossingen, zoals ontwikkelfinancieringen.
Van Roggen: ‘Wij moeten niet alleen slimmer, maar ook sneller zijn. Ik kan desnoods in het weekend akkoord krijgen van onze managing board.’ Hij denkt dat die slagkracht onder Blackstone behouden blijft.
‘Als bank willen we hypotheken niet 20 of 30 jaar op de balans houden, maar andere partijen wel. Dus gingen we op zoek naar partners. Een voorbeeld is de samenwerking met Axa Investment Management.’ Volgens Van Roggen is dit partnership ook met de nieuwe aandeelhouder te handhaven.
Groeiambities
De rol van Blackstone is nog niet bekend, maar Van Roggen verwacht wel dat er de komende vijf jaar ambities voor groei bij NIBC zullen zijn. NIBC blijft daarbij kiezen voor bouwfinanciering, terwijl de bestemming nog niet helemaal rond is. Hotel en retail sluit hij niet uit, maar de focus ligt bij ontwikkelvastgoed. Daar komt vooral transformatie naar woningen aan de orde. ‘Ik ben gek op oude winkelcentra in groeiende stadskernen. Zo’n ontwikkelaar knapt winkels op, transformeert winkels in woningen en voegt er woningen aan toe. Daar zijn we graag partner.’
Beleggingsvastgoed is ook bij NIBC aan het juiste adres, zeker omdat de funding-kosten steeds verder dalen. ‘Maar we financieren geen vastgoedluchtbellen, zoals logistiek. We financieren wel bouw van logistieke projecten, maar ik begrijp niet dat collega’s 70% van 24x de jaarhuur financieren.’
Chris Flowers: langer dan verwacht aandeelhouder NIBC
Chris Flowers van JC Flowers & Co kocht NIBC 15 jaar terug. ‘We hadden niet de bedoeling om 15 jaar bij NIBC te blijven’, zegt hij in de jubileumuitgave van 75 jaar NIBC. ‘Door de financiële crisis werd de beursgang uiteindelijk elf jaar uitgesteld. Zoals ze in New York zeggen: We made three left hand turns to make a right turn.’
Flowers roemt de cultuur bij NIBC als ‘ondernemend en wendbaar’. Een voorbeeld? ‘Op 9 september 2008 startte NIBC met retail deposito financiering – een instrument waardoor de bank in de crisis relatief stabiel bleef. Het product werd zes dagen voor het faillissement van Lehman gelanceerd. Dat maakte deze stap wel heel bijzonder.’
De wendbaarheid kwam van pas omdat NIBC bij zijn komst veranderde van een bank van triple-A pensioenfondsen naar een bank in handen van private equity. Dit betekende dat NIBC niet meer goedkoop aan geld kon komen. Van het aanbieden van hypotheken op eigen boek verlegde NIBC de aandacht naar, volgens Flowers, intelligente ‘originate-to-manage’ hypotheken.
Flowers denkt dat de sector veel heeft geleerd van de kredietcrisis. ‘De uitdagingen waar we nu met corona voor staan, kunnen we veel beter managen dan als de financiële crisis er niet geweest was.’ Over Blackstone, dat in december 2020 NIBC voor € 1 mrd heeft gekocht van JC Flowers, zegt hij: ‘Zo’n investeerder gaat natuurlijk iets toevoegen aan NIBC. Het geeft NIBC het beste van twee werelden: een klein bedrijf met een enorme aandeelhouder, waar veel kapitaal en kennis zit.’ Maar tegelijk waarschuwt hij: ‘Rentetarieven hebben meer invloed op NIBC dan de eigenaar van het bedrijf.’
Paulus de Wilt: ‘Geen veerbootmedewerkers bij NIBC’
‘Het is ongetwijfeld leuk werk op een veerboot. Altijd mooi weer, anders vaart hij niet. Je weet waar je aan toe bent: van A naar B en terug. Zo iemand past niet bij NIBC. Net als je denkt dat je lekker op koers bent, moet je overstag, dan moet de fok omhoog of omlaag. Zo werkt de zee, en zo werkt het bij NIBC’, aldus Paulus de Wilt, ceo van NIBC, bij het 75-jarig jubileum van NIBC.
Na de Tweede Wereldoorlog richtte de overheid de maatschappij voor Nationaal Herstel op, later NIBC geheten, om Marshall-hulp goed te besteden. In 1986 ging de bank naar de beurs, om er in 1999 door de pensioenfondsen ABP en Zorg & Welzijn weer van afgehaald te worden. In 2005 werd private equity-huis JC Flowers eigenaar en in 2018 ging NIBC weer naar de beurs, tot Blackstone het afgelopen februari weer van de beurs haalde.
Onder De Wilt zijn samenwerkingen uitgebreid met fintechs zoals Stater, Oaknorth en Ebury.
Begin maart presenteerde NIBC de jaarcijfers: de winst was met driekwart afgenomen tot € 47 mln in 2020. De Wilt in het FD: ‘Ik ben er niet trots op, maar wel tevreden.’ Hij kondigde aan te willen investeren in commercieel vastgoed, terwijl leningen in offshore en energie worden teruggebracht.
