Peter Keur, begonnen als ontwikkelaar, bleek een geboren bankman. Hij maakt zich nu zorgen over de cultuur in de sector
Door Anne Bodzinga
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 12, 22 december 2017
We spreken af in Vaassen. Dat ligt in de buurt van waar wij wonen, maar waar het eigenlijk om gaat is dat daar een aardig restaurant is gevestigd, De Leest. Maar eerst moeten we aan het werk, dus zoeken we een café op het plein en starten met een kop koffie ons gesprek.
Boerenzoon
Peter zegt dat hij geboren is in een nonnenklooster te Weesp, dus vraag ik of zijn moeder wellicht een non is. Zo zit het echter niet. Het zijn de laatste dagen van januari 1953, de familie Keur woont dan in Melissant op Goeree-Overflakkee, er is dreiging van het water en vader Keur brengt zijn hoogzwangere vrouw met de boot in veiligheid. Peter wordt dus geboren in de Gooi en Vechtstreek, maar gaat zo snel het kan terug naar Goeree, waar – net zoals op de andere eilanden die zijn getroffen door de watersnoodramp – droefenis en ellende regeren.
Eilandbewoners zijn echter sterk en gaan ertegenaan. De vader van Peter gaat verder met zijn akkerbouwbedrijf en oudste zoon Peter helpt vaak op de boerderij. Zijn ouders zijn gereformeerd (ARP) en hebben elkaar ontmoet op het eiland tijdens de bevrijdingsfeesten aan het eind van de oorlog. Moeder Keur komt uit Rotterdam en trouwt een boer uit Goeree. Een goede combinatie, blijkt later.
Peter heeft een passie voor alles wat agrarisch is. Hij helpt op de boerderij met de tarweoogst, suikerbieten en uien. Hij maakt de overgang mee van paard naar tractor. Hij geniet. Nog steeds is die passie er. Hij heeft niet voor niets een appartement op Malta (denk aan de eerste aardappels van het seizoen, de malta’s) en heeft een niet te stoppen liefde voor oldtimertractoren.
Ontwikkelaar in Drenthe
Peter gaat naar de hbs en naar de meao en daarna in militaire dienst, waar hij wachtmeester is bij de Huzaren te Soesterberg. Op een mooi dag in mei ontmoet hij Nel, met wie hij in 1978 trouwt. Het echtpaar Keur krijgt drie kinderen. Ze zijn nog steeds gelukkig samen, helemaal nu de kleinkinderen binnendruppelen.
Peter krijgt in 1977 een baan bij EMF Beheer te Baarn, als ontwikkelaar vastgoed. Hij doet dan ook al zaken in Frankrijk en Duitsland. Maar het echte leven begint als Peter in 1980 start bij Jarino in Roden. Toen een diverse en mooie club, gevestigd op de Drentse hei. Groot in systeembouw, recreatie en ontwikkeling. Peter is projectontwikkelaar wonen en kantoren. Hij verhuist naar Roden. Het is nog een zware tijd; de crisis in de markt is net over het dieptepunt heen, maar er kan nog niet veel. Hij vertelt over de beurs bedrijfshuisvesting, waar toen vooral de standhouders onderling belangrijke zaken deden. Bij hét centrum van onderling business contact voor de kantorenmarkt kwamen niet veel bezoekers. Hoe anders is dat nu bij bijvoorbeeld de Provada, waar hij overigens voorzitter van de RvC is.
Het loopt gesmeerd met Peter bij Jarino; medio jaren ’80 is er volop werk en hij boekt goede resultaten. Hij houdt van vastgoed.
Peter wordt naar het westen gestuurd en brengt het in 1986 tot adjunct-directeur. Jarino heeft een dochteronderneming in Nunspeet, en zo komt het gezin daar terecht. Daar wonen ze nog steeds met veel plezier, met dank aan de wooncarrière.
Als je in die tijd ontwikkelaar bent, word je geacht alles te regelen, van bestek tot aanbesteding en van financiering tot verhuur en belegging. En zo komt hij in aanraking met FGH Utrecht, dochter van Aegon. Het spel met de financier fascineert hem: de variabelen, de parameters.
Overstap naar FGH
En dan wordt hij in 1989 benaderd door FGH Bank met het aanbod relatiemanager projectfinanciering te worden. Hij hoeft niet lang na te denken en accepteert deze job. Kennelijk is Peter Keur voor de vastgoedbank geboren, want dankzij zijn expertise gaat de andere kant van de tafel hem goed af. Na vijf maanden wordt hij al bevorderd tot kantoordirecteur Amsterdam, het grootste kantoor van de bank. Het was allemaal niet zo moeilijk, zegt Peter nu: veel vertrouwde partijen, goede projecten, geen rotzooi en natuurlijk de gratie van een florerende markt. Dat wel. Want financiers moeten altijd rekening houden met verslechterende marktomstandigheden. Geen of lagere huur heeft direct consequenties voor rentebetaling en aflossing.
Hij wordt in 1993 regiodirecteur Amsterdam/Zwolle en treedt in 1995 toe tot de statutaire directie met als aandachtsgebied vastgoedfinanciering. Met deze flitsende carrière is hij toch maar van ontwikkelaar bij een Drentse club een bekende bankman geworden. Ondertussen volgt hij meerdere opleidingen om het bankvak ook theoretisch te doorgronden.
FGH Bank presteert goed en eigenaar Aegon vindt in 1998 de tijd gekomen om de bankactiviteiten af te stoten. Kandidaten te over, maar de Bayrische Vereinsbank is de gelukkige. Deze grote bank is op dat moment bezig met een fusie met een vastgoedbank, HypoVereinsbank, dus dat past allemaal.
Peter vindt het allemaal wel prima, werken met de Duitsers. Hij wordt bij de overname directievoorzitter FGH Bank en blijft dat tot 2015.
Toch komen er nog wat zware tijden bij de Duitse moeder. Er zijn problemen met lange funding en dat verzwakt FGH’s concurrentiepositie. Veel leningen met een korte looptijd, veel verlengingen, kortom veel extra werk.
De FGH Bank heeft marktaandeel moeten inleveren en staat op een niveau van rond de € 5 mrd.
Overname door Rabo
Daarom is het van groot belang dat Rabo in 2003 FGH Bank koopt (voor € 415 mln) en FGH de kans biedt te groeien tot de grootste vastgoedfinancier van Nederland, met een portefeuille van rond de € 20 mrd en een hoge winstcapaciteit. Peter blijft voorzitter van de directie. FGH heeft een zelfstandige positie en een eigen RvC.
De bank vervult een centrale rol in de vastgoedwereld. Kenmerkend is de FGH Vastgoedprijs voor gedurfd ondernemerschap in vastgoed. Deze werd in 1990 ingesteld bij 100 jaar FGH. Grote namen in de jury, een selectie van de prachtigste gebouwen en een mooie vastgoedshow bij de uitreiking in Utrecht.
Ook bekend en gewild bij iedere vastgoedprofessional is het jaarlijkse FGH Vastgoedbericht, met uitgebreide en goedgefundeerde marktinformatie, trends en prognoses over de diverse marktsegmenten van het Nederlandse vastgoed. ‘We hebben in de Hypo-tijd de organisatie – waar op de top 300 mensen werken – gedecentraliseerd tot acht kantoren’, zegt Peter. ‘We hadden eigen taxateurs en bouwkundigen, die de plaatselijke markt en omstandigheden goed kenden.’ Rabo REF heeft nu geen taxateurs meer.
En zo groeit FGH Bank uit tot een gigant op het gebied van financiering. In 2006 koopt Rabobank voor € 845 mln het grootste deel van Bouwfonds van ABN Amro. Deze onderdelen (MAB, Bouwfonds Ontwikkeling en Bouwfonds AM) worden met FGH Bank samengevoegd in de Rabo Vastgoed Groep met een eigen RvC. Peter wordt vicevoorzitter van de hoofddirectie. Omdat de keuze van voorzitter niet altijd geslaagd is, wordt hij twee keer langere tijd waarnemend voorzitter.
Ik ken Peter nog van de financiering in 2006 van Dekor, ons fonds met Duits vastgoed, dat Dik Wessels en ik samen hebben opgezet met als partners Reggeborgh en Bouwinvest. Dat omvatte in totaal € 1 mrd. Zo’n 70–75% werd extern gefinancierd, het grootste deel door FGH. Het was een zeer succesvol fonds, boordevol solvabiliteit en een uitstekende klant voor de bank.
Slechtere tijden
Maar dan worden de tijden minder, ook voor FGH Bank. Ogenschijnlijk goede financieringen komen in nood onder druk van de marktomstandigheden. Ook FGH Bank krijgt problemen. Ze zijn echter te overzien door kennis van de markt, van de projecten en vooral van de meeste debiteuren. Het is niet te vergelijken met de ellende die SNS Bank meemaakt met de Bouwfonds-erfenis.
Er moet echter wel worden afgeboekt. Een extra probleem voor Rabo vormen de toen nog zelfstandige kantoren. Die hebben ook vastgoedfinancieringen uitstaan, maar beschikken niet over de kennis die FGH Bank heeft. Vaak wordt FGH dan gevraagd om advies bij het oplossen van de problemen.
Peter hielp veel van de klanten van FGH Bank door de crisis heen. Een slecht verliezer was echter Eurocommerce-topman Ger Visser. Hij keek niet naar wat hij zelf verkeerd had gedaan, maar probeerde alles in de schoenen van de bank te schuiven en van Peter persoonlijk. Peter zou daarover kunnen uitweiden, maar hij doet het niet. Het heeft hem geraakt, dat wel, maar het hoort bij de rol van bankier. Je praat niet over je cliënt, zelfs niet als die met modder gooit.
Nare zaken
De vastgoedfraude is niet aan Rabo voorbijgegaan. Door de overname van Bouwfonds kwamen ook die nare zaken mee. Peter is namens de bankwereld lange tijd vertegenwoordiger geweest in het Integriteit Overleg Vastgoed, waarin samen met de overheid alle grote koepels vertegenwoordigd zijn, zoals Bouwend Nederland, IVBN, Neprom, NVM en Aedes. Nog steeds maakt hij zich zorgen over de cultuur in de sector. Is die gezonder geworden? Of krijgen we, nu het beter gaat, weer het oude liedje? De klant wordt inmiddels in ieder geval weer verwaarloosd, want we hebben weer een verkopersmarkt. Ondanks alle mooie praatjes in de crisis is het nu weer: kopen en niet zeuren – voor u tien anderen. En zijn al die nieuwe partijen wel een verrijking?
De Rabo-top beraadt zich na de crisis over zijn betrokkenheid bij vastgoed, onder andere gedwongen door strengere bankregels inzake buffers en risico’s. MAB is al opgedoekt, Asset Management staat in de etalage en Bouwfonds Ontwikkeling (BPD) krijgt een status aparte. De vastgoedfinanciering wordt ondergebracht in een zelfstandig onderdeel van de Rabo-matrixorganisatie, Rabo Real Estate Finance.
Een leven na de bank
Voor Peter is de lol er dan af. Hij wordt in 2014 Ridder in de orde van Oranje-Nassau en vindt dat een mooi hoogtepunt na een lange loopbaan voor de bank. In 2015 vertrekt hij. Een beetje onverwacht, zegt hij nu, maar hij is blij met al zijn kennis, ervaringen en relaties. Ook zijn commissarissenopleiding op Nyenrode komt nu goed van pas.
Peter is naast voorzitter RvC Provada, onder andere lid van de RvC van VanWonen Woningontwikkeling in Zwolle, adviseur bij KPMG Real Estate Advisory, lid van de RvA van IMP/Impact en van West-Holland Krediet en Voorschotbank en voorzitter van de RvA van PropertyNL/EU en Ventu.
En dan vraag ik zoals gebruikelijk of er nog iets te melden is over duurzaamheid. Peter zegt dat het een perfecte zaak is dat banken bij financiering eisen stellen aan de duurzaamheid van het vastgoed in de meest ruime zin van het woord. Ze dragen zo substantieel bij aan een groene toekomst. Het is voor iedere bestuurder een uitdaging om zorg te dragen voor het welzijn van mensen, leven in gezonde gebieden.
Ook gaat het nog over de (vaak gezamenlijke) hobby’s. Peter: ‘Mijn vader was zeer vooruitstrevend voor een boer uit Goeree. Hij had een mooie wijnkelder en van iedere gulden die ik bij hem verdiende werd de helft in wijn belegd. Die hobby, dan wel levenswijsheid, heb ik van hem geërfd. Kortom, bourgondische accenten zijn mij niet vreemd. Verder heb ik een zeilboot en vaar ik graag met vrienden op het IJsselmeer. Dat is ook goed te combineren met bourgondisch gedrag. En tenslotte houd ik van architectuur in combinatie met historie.’
Dan is het inmiddels twaalf uur geweest en tijd om het culinaire aanbod van De Leest uit te testen. Onze gezamenlijke conclusie is om half drie: wederom een grote omrit waard!
En als ik naar huis rijd, denk ik: ‘Peter kan trots zijn op wat hij doet en deed!’
Over Peter Keur
Peter Keur wordt in 1953 geboren als zoon van een boer en heeft nog steeds een grote liefde voor oldtimertractoren. Na de meao wordt hij ontwikkelaar bij EMF Beheer te Baarn en Jarino in Roden. In 1989 wordt hij relatiemanager projectfinanciering bij FGH Bank. Daar wordt hij al snel kantoordirecteur Amsterdam, regiodirecteur Amsterdam/Zwolle en in 1995 lid van statutaire directie. Na de overname door Rabo blijft Keur voorzitter van de directie. In 2015 vertrekt hij. Keur is nog lid van diverse raden van advies en commissarissen.
Anne Bodzinga
Anne Bodzinga (1947) – voormalig topman BPF Bouwinvest – interviewt voor PropertyNL grootheden uit de bouw- en vastgoedwereld. Hij doet dat op persoonlijke wijze met mensen die een belangrijke rol spelen of hebben gespeeld.
