Diverse gemeenten hebben een flinke progressie geboekt bij het in kaart brengen van de duurzaamheid van de lokale kantorenvoorraad, blijkt uit onderzoek door PropertyNL. Voor kantooreigenaren lijkt het verduurzamen van hun bezit ondertussen een noodzakelijk kwaad.
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 9, 29 september 2023
Sinds 1 januari 2023 moeten alle kantoorgebouwen minimaal over energielabel C beschikken, enkele uitzonderingen daargelaten. Gemeenten en de plaatselijk actieve omgevingsdiensten worden geacht om de labelplicht te handhaven.
Enorme inhaalslag
Vorig jaar deed PropertyNL een uitvraag onder zes gemeenten – Dordrecht, Ede, Oss, Súdwest-Fryslân, Veldhoven en Westland – waar op dat moment volgens gegevens van Colliers een meer dan gemiddeld hoog percentage kantoren niet over een energielabel beschikte.
Eind maart hadden de gemeenten die wij een jaar geleden aanschreven hun zaakjes al een heel stuk beter op orde, blijkt uit de stand van zaken die Colliers eind maart opmaakte. Met name Veldhoven maakte een enorme inhaalslag. In de randgemeente van Eindhoven had begin juli 2022 nog 70% van de kantoren nog geen energielabel, maar op 1 april 2023 was dat gedaald tot 26%.
Westland
De gemeente Westland ging van 58% zonder label naar 47%. Erik van Duren, Beleidsadviseur Economische Zaken: ‘Dat kan mede komen door de voorlichting die Westland geeft en de hulp van de Energieke Regio bij energiescans, die vergoed worden door de gemeente.’
Afgelopen juni kreeg Westland zelf een kantorenmonitor opgeleverd, waaruit blijkt dat 83% van de zelfstandige kantoren met een label inmiddels een label C of beter heeft. In de monitor richtte de gemeente zich enkel op zelfstandige kantoren, dus niet op ondergeschikte of onzelfstandige kantoren die bijvoorbeeld bij een bedrijfshal horen.
De goede cijfers maken de gemeente niet zelfgenoegzaam. ‘We blijven ondernemers inlichten en informeren via onze stakeholders en de Energieke Regio om de labeling te optimaliseren.’
Oss
In de gemeente Oss had begin juli 2022 nog 45% van de kantoren geen energielabel. Op 1 april was dat gedaald tot 38%. ‘Eigenlijk lag het percentage in Oss al lager’, vertelt een woordvoerder. ‘We halen de data voor het aantal kantoorpanden die voldoen aan energielabel C uit verschillende bronnen. Inmiddels zijn er panden die het label hebben aangevraagd of waarvoor maatregelen zijn getroffen. Daardoor is het percentage lager geworden.’
Een deel van de verbetering is te danken aan onttrekking aan de voorraad. Er werd in instantie bijvoorbeeld gewerkt met data van BAG-registratie en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Later bleek dat sommige panden niet aan de labelplicht hoeven te voldoen, zoals monumentale panden of panden die een andere functie hebben (gekregen).
Dat er nu meer labels bekend zijn, betekent volgens de woordvoerder niet dat deze nu allemaal al minimaal label C zijn. ‘Nee, nog niet. De afdeling toezicht en handhaving heeft de panden aangeschreven die mogelijk nog niet voldoen. Dit gaat nog om een klein percentage. Ondernemers die nog niet voldoen aan de prestatie-eis hebben de mogelijkheid een verbeterplan in te dienen. In dat plan worden maatregelen uitgezet om het kantoor binnen een redelijke termijn alsnog aan deze eis te laten voldoen. De gemeente gaat handhaven op kantoorlabel, en er is een zakelijk energieloket dat de ondernemers advies geeft. We verwachten daarmee het percentage dat niet voldoet naar 0 te brengen.’
Ede
Omgevingsdienst de Vallei houdt namens de gemeente Ede toezicht op de label C-verplichting voor kantoren. Begin juli 2022 had 46% van de kantoren in de gemeente nog geen energielabel. Op 1 april was dat gedaald tot 29%. Sinds afgelopen augustus zijn alle kantoren aangeschreven waarvan geen label bekend is of die aantoonbaar niet aan de labelverplichting voldoen. Daaruit is voortgekomen dat meerdere kantoren daar inmiddels wel aan voldoen, dat de verplichting toch niet van toepassing is of dat er nog aan de verplichting voldaan moet worden.
Omgevingsdienst de Vallei wil nog dit jaar alle kantoren die nog niet voldoen aan de labelplicht bezoeken en afspraken maken met de eigenaren. In oktober krijgt Ede een rapportage over de voortgang. Annejan Visser, adviseur duurzaamheid bij de gemeente: ‘Via de inzet van de omgevingsdienst wil de gemeente Ede komen tot 0% onbekende labels en 100% minimaal label C.’
Dordrecht
Hoe dichter bij Dordt, hoe duurzamer het wordt. Begin juli 2022 had de gemeente nog een percentage van 43% kantoren zonder energielabel, maar op 1 april was dat gedaald tot 30%.
In absolute cijfers zag Dordrecht het aantal kantoren zonder label afnemen met 90 stuks. Het leeuwendeel daarvan (83) blijkt nu label A, B of C te hebben. Zeven extra kantoren blijken over de slechte labels E, F of G te beschikken. Een kleine kanttekening bij de positieve Dordtse cijfers is dat niet duidelijk is in hoeverre onttrekking van kantoren aan de voorraad de verduurzamingslag heeft geholpen. Met name in het centrum van de stad verdween de afgelopen jaren de nodige kantoorruimte.
De Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid (OZHZ) houdt namens de gemeente Dordrecht toezicht op de labelplicht. Het afgelopen jaar richtte de dienst een apart team op voor Toezicht Energie. ‘We zijn al jaren bezig om dit onder de aandacht te krijgen, zodat de eigenaren genoeg tijd hadden om zich op de label C-verplichting voor te bereiden’, aldus een woordvoerder van OZHZ.
In 2019 is OZHZ samen met de gemeente gestart met het actief informeren van kantooreigenaren over de nieuwe wetgeving, onder meer door een speciale webpagina, het uitsturen van informerende brieven en het plaatsen van artikelen in ondernemersbladen in de regio. Eind 2022 kregen alle kantooreigenaren opnieuw een brief.
De omgevingsdienst wil via twee sporen verder naar 0% kantoren zonder label. De woordvoerder: ‘Onze toezichthouders onderzoeken of panden daadwerkelijk labelplichtig zijn, met behulp van EP-online, BAG, Drechtmaps, KvK, Google Maps, GIS-viewer, ontvangen reacties en soms ook gevelcontroles. We schrijven eigenaren aan die geen label hebben. De eersten hebben deze aanschrijving al gehad. Als ze niet reageren, starten we met handhaving. In de komende periode zullen meer kantooreigenaren een aanschrijving krijgen.’
Súdwest-Fryslân
Op basis van de gegevens van RVO moesten in 2022 nog zo’n 170 kantoorgebouwen in de gemeente Súdwest-Fryslân aan de label C-verplichting voldoen. Volgens de RVO waren dat in juli 2023 nog 116 kantorengebouwen van de 279 panden die onder de energielabel C-verplichting vallen. Dat komt neer op 41,6%. In maart van dit jaar bedroeg dat nog 45,7%. Het percentage is de afgelopen maanden dus wat verder gedaald. Van die 116 panden bezitten er 25 een energielabel dat lager is dan label C. Van de overige panden is het huidige label niet bekend.
‘Op dit moment werken we een onderzoek uit naar die 116 panden’, vertelt een woordvoerder van de gemeente. ‘Nog dit jaar starten we ook met het sturen van vervolgbrieven op de brief die we in december 2022 hebben gestuurd. De vervolgbrief zal wat directer van aard zijn. Hierbij werken we op basis van prioritering: de gebouwen met de laagste energielabels worden eerst aangeschreven. In deze brieven vragen we om binnen een redelijke termijn een energielabel of een planning voor het behalen van het juiste energielabel aan te leveren. Daarbij bieden we vanuit de gemeente ondernemers en eigenaren ook hulp aan. We zijn nog bezig met de uitwerking van hoe wij hierin kunnen ondersteunen.’
Waardedaling slecht label
Het energiezuinig maken van hun bezit lijkt ondertussen een noodzakelijk kwaad voor kantorenbeleggers, blijkt uit een publicatie in economenblad ESB. De energielabel C-verplichting voor kantoorgebouwen heeft geleid tot een forse prijsdaling voor vastgoed met een laag energielabel. De waarde van kantoren met label G is met 40% gedaald ten opzichte van kantoren die wel voldoen aan de labelplicht.
