Leidsche Rijn, de grootste woningbouwlocatie van Nederland, moet de komende jaren een groot deel opvangen van de groei die Utrecht gaat doormaken.
Door Erik de Boer
Gepubliceerd in Locus 2 (winter 2016) - Booming steden, booming data, boming deals
‘Terwijl de rest van Leidsche Rijn vooral een groen karakter heeft, gaat het centrumgebied de hoogte in. Het grote aantal woningen en voorzieningen dat hier gerealiseerd moet worden, maakt stedelijk bouwen noodzakelijk’, zegt wethouder Kees Geldof, die politiek verantwoordelijk is voor Leidsche Rijn.
De opgave is niet mals, licht projectmanager Jeen Kootstra toe. Tot 2025 zijn in Leidsche Rijn Centrum circa 2900 woningen gepland; in 2025 moet hiervan ongeveer 80% gerealiseerd zijn.
Dat is echter niet alles. In totaal gaat Utrecht hier circa 800.000 m² ontwikkelen op een grondgebied van circa 68 ha. Het gaat om een mix van woningen, kantoren, winkels, leisure en maatschappelijke voorzieningen. ‘Het wordt een stuk centrum-stad waarin alle functies samenkomen’, aldus Geldof.
Grootste woningbouwlocatie
De aanleg van Leidsche Rijn was de grote sprong voorwaarts van de stad. Leidsche Rijn is de grootste woningbouwlocatie van Nederland. Van de 31.000 geplande nieuwe woningen zijn er inmiddels meer dan 22.000 gerealiseerd. De resterende aantallen worden de komende tien jaar gebouwd. Er zullen dan ongeveer 100.000 mensen in het gebied wonen en 40.000 mensen zullen er werken. Leidsche Rijn telt inmiddels drie spoorwegstations en mikt nog op een aansluiting op het intercitynetwerk van de NS.
Excentrische ligging
Wie niet bekend is met het gebied is mogelijk verbaasd als Kootstra op de kaart Leidsche Rijn Centrum aanwijst. Het ligt niet centraal in Leidsche Rijn, maar aan de rand. In het hart van Leidsche Rijn ligt het Máximapark, het grootste stadspark in het land. Op het oog ligt Centrum excentrisch. Het wordt anders wanneer je een cirkel trekt om het hele grondgebied van de gemeente Utrecht. Dan ligt het ineens een stuk centraler. Het is dan ook nadrukkelijk de bedoeling dat het nieuwe ontwikkelgebied niet alleen voor de inwoners van Leidsche Rijn een functie heeft, maar ook een regionale uitstraling krijgt, ook voor de inwoners van de binnenstad. Dankzij nieuwe routes voor fiets en openbaar vervoer wordt ook de bereikbaarheid vanuit de stad Utrecht versterkt.
Stedelijk karakter
In Leidsche Rijn zijn veel bestaande dijken, bomen en oude bebouwing ingepast, net als vele unieke historische en archeologische elementen. Architect en stedenbouwkundige Jo Coenen heeft op de tekentafel Leidsche Rijn Centrum een onmiskenbaar stedelijk karakter meegegeven, maar alles wel ingekaderd binnen de ambities van Utrecht om de stad een gezonde groei te laten doormaken. Dus is ook hier veel ruimte voor fietser en voetganger; het autoverkeer wordt deels ondergronds gebracht, evenals het parkeren. Op het dak van de tunnel waar het verkeer op de A2 doorheen raast, is een plein waar evenementen en festivals plaatsvinden. Er komt een tweede plein, het Brusselplein, waar meer horeca wordt samengebracht.
Geldof: ‘We kiezen ook in dit prioriteitsgebied voor een compacte stad met een grote variatie aan voorzieningen. De vereiste infrastructuur werken we zoveel mogelijk weg. Er komt een hoogwaardige inrichting van de openbare ruimte met veel natuursteen en gebakken materialen.’
Smart
Leidsche Rijn Centrum wordt ook een ‘smart’ centrum. Gratis wifi en online informatie over de beschikbare parkeervoorzieningen zijn twee voorbeelden daarvan. Daarvoor werkt ontwikkelingscombinatie ASR/Vesteda, die het kernwinkelgebied ontwikkelt en in portefeuille heeft, samen met Capgemini. Naast ASR en de gemeente (school, bibliotheek, wijkbureau) zijn ook AM, Sustay, MSolutions Real Estate, bioscoopbedrijf Cinemec en de corporaties Portaal en Mitros betrokken bij de ontwikkeling van Leidsche Rijn Centrum.
De kantoormeters die worden gebouwd zullen vooral worden samengebracht in de kantorenstrook bij Leidsche Rijn Centrum, waar ook het nieuwe kantoor van Capgemini staat. Volgens Kootstra is er een grote belangstelling voor de locatie.
Vanaf 2017 tot voorjaar 2018 gaan de winkels open in het nieuwe winkelcentrum met 28.000 m² retail. Hier worden landelijke winkelketens gecombineerd met lokale ondernemers.
Geldof: ‘Met onder andere de recente realisatie van het Castellum Hoge Woerd, de afronding van het Máximapark, de komst van een grote bioscoop en diverse horecagelegenheden is Leidsche Rijn de status van een saaie woonwijk ontgroeid en is het een volwaardig stadsdeel van Utrecht geworden.’
Op stapel staande projecten
Utrecht wil graag aan de slag met marktpartijen voor de invulling van een groot aantal projecten in Leidsche Rijn Centrum. Het gaat onder andere om
- 114.000 m² kantoren in Kern en Noord
- een hotel- en conferentiecentrum
- minimaal 540 appartementen in het oostelijk deel van het projectgebied
- minimaal 360 eengezinswoningen in Oost
- 20 eengezinswoningen en 60 appartementen in winkelcentrum Terwijde
- minimaal 500 appartementen in Zuid
- 800 eengezinswoningen en appartementen, en appartementen in de sociale sector in Leeuwesteyn
- in totaal ruim 300 appartementen in Het Zand
- minimaal 150 appartementen in Noord
- 20 eengezinswoningen in het Máximapark
