Het groeiend aanbod aan vrije sector huurwoningen in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) komt veel terecht bij spoedzoekers die er zo snel mogelijk uit willen. Desnoods en in toenemende mate naar een woning elders in Nederland.
Dit blijkt uit het tweejaarlijkse onderzoek Wonen in de Metropoolregio Amsterdam (WiMRA), dat in 2021 voor de derde keer is gehouden. Ruim 50.000 inwoners van 31 gemeenten in de MRA vulden een enquête in over hun woonsituatie, woonwensen en woonlasten.
De coronapandemie heeft de woningmarkt in de regio niet op slot gezet. De afgelopen twee jaar verhuisden zelfs wat meer huishoudens in de MRA dan de jaren daarvoor. Tegelijkertijd nam de uitstroom van huishoudens vanuit de MRA naar de rest van Nederland toe. In 2019 en 2020 vertrokken 42.000 huishoudens naar elders in Nederland, in 2017 en 2018 waren dit er 38.000.
Krapte neemt toe
De krapte op de regionale woningmarkt liep verder op. In 2021 wilde 27% van de huishoudens in de MRA zeker verhuizen, fors meer dan in 2019 (25%) en 2017 (22%). Met name in de sociale huur (tot € 752) lopen vraag en aanbod sterk uiteen, dit terwijl het aandeel sociale huurwoningen in de totale woningvoorraad opnieuw afnam . Ging het in 2017 nog om 40% van de voorraad, in 2021 is dit nog 37%.
Dure huurwoningen
Dit komt vooral door een verschuiving van particuliere sociale huurwoningen naar de vrije sector. Het aandeel dure huurwoningen stijgt snel. In 2017 was 5% van de woningen een huurwoning van € 1.053 of duurder, in 2021 is dit opgelopen naar 9%. In Amsterdam is dit laatste percentage op dit moment zelfs 15%. Het percentage particuliere woningen met een sociale huur bedraagt in de hoofdstad 11%, ook dat is hoger dan gemiddeld inde MRA (7%). De woningvoorraad in Amsterdam bestaat in totaal voor 37% uit corporatiewoningen met een sociale huur, dat is hoger dan gemiddeld in de MRA (30%).
Verhuiswens binnen 2 jaar
Dure huurwoningen komen door heel de regio veel beschikbaar. Een vijfde (19%) van de recent verhuisde huishoudens betrok een woning in dit segment. De doorloop in dit deel van de woningvoorraad is vrij hoog, huishoudens wonen er vaak maar kort. In 2021 woonde 30% van de huishoudens die recent verhuisd zijn in een particuliere vrijesectorwoning, tegenover 25% in 2019. Veel woningzoekenden gebruiken de vrije sector als tijdelijke oplossing, omdat zij geen woning kunnen kopen en geen sociale huurwoning kunnen krijgen. Maar liefst de helft van de huurders in de particuliere vrije sector wil binnen twee jaar verhuizen. Belangrijkste redenen zijn de hoge huren en hun wens om te kopen.
Lees ook: Betaalbare woning in regio Amsterdam nu veelal een luchtkasteel
Vrije sectorwoning gemiddeld € 1.368
Particuliere huurwoningen in de vrije sector vormen een steeds groter deel van het woningaanbod in de regio. Deze woningen hebben een huurprijs vanaf €753, maar in de praktijk is de huur vaak ruim boven €1.000 per maand. In de gemeente Amsterdam koste een huurwoning op dit moment gemiddeld € 784. De gemiddelde sociale huur bij een corporatie doet € 552, corporaties die in Amsterdam in de vrije sector huren rekenen gemiddeld met ene maandhuur van € 998. Bij een particuliere huisbaas ben je in de hoofdstad voor een vrije sector gemiddeld € 1.368 kwijt. In de hele MRA bedroeg de gemiddelde prijs voor een huurwoning (sociaal én particulier) in 2021 gemiddeld € 757.
Kopen ook steeds prijziger
Kopen is niet per se een alternatief, in het bijzonder in Amsterdam. Net als in 2017 en 2019 is 48% van de woningen een koopwoning. Binnen dit segment is er een sterke verschuiving naar duurdere koopwoningen. In 2021 waren de deelnemers aan het onderzoek gemiddeld € 771 aan hypotheeklasten kwijt. In Amsterdam loopt dit op naar € 927.
Hoofdstad van alleenstaanden
Een extra complicerend feit voor Amsterdammers die een fase verder zijn in hun leven: er zijn in de hoofdstad relatief weinig eengezinswoningen: 15%, tegenover 48% gemiddeld in de MRA. Er wonen dan ook minder stellen met kinderen (18%) vergeleken met de MRA (25%). Ook 55+’ers komen minder 31%) aan hun trekken in Amsterdam dan gemiddeld in de MRA. (35%). De hoofdstad telt relatief veel jonge huishoudens (18 - 34 jaar) in vergelijking met gemiddeld in de MRA (28% versus 20%). Een flink deel van de Amsterdammers woont alleen (49%) waar dat gemiddeld in de MRA 39% is.
.
