Door alle betrokken partijen in een snelkookpan te doen wil minister De Jonge (VRO) de woningbouw in ons land dusdanig versnellen dat er tot 2030 wel 100.000 huizen per jaar bij komen. Mede aan de basis van zijn voorstel ligt een visie van Fakton en zelfstandig gebiedsontwikkelaar Annius Hoornstra.
Minister Hugo de Jonge wil de woningbouw versnellen door het mes te zetten in de trage planontwikkeling en in de bezwaarprocedures. In een brief met een plan van aanpak (‘Plan van aanpak versnellen processen en procedures woningbouw’) aan de Kamer zegt de Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening dat het allemaal ‘te lang’ duurt. Van begin tot opgeleverde woning duurt het soms tien jaar.'
'Het begint met onduidelijke kaders', zo valt te lezen in het rapport Parallelle Planning Woningbouwversnelling van Fakton en Annius Hoornstra. 'Een nog te onderhandelen percentage sociale huur, een wollige nota over duurzaamheid die tijdens het planproces verder wordt ingevuld. Een parkeernorm van 10 jaar oud, die wordt aangegrepen door tegenstanders van het plan om de impact op de parkeerdruk in de omgeving aan de orde te stellen.'
Van serieel naar parallel
Fakton en Annius Hoornsta schetsen in het rapport een nieuwe manier van werken waarin processen gelijktijdig en integraal -parallel- worden uitgevoerd, in plaats van volgordelijk -serieel- zoals momenteel veelal gebeurt. Een dergelijke versnelling is onderdeel ‘Plan van Aanpak versnellen processen en procedures woningbouw’ van Hugo de Jonge dat is gebaseerd op 4 lijnen: stimuleren efficiënte werkwijze en efficiënte inzet capaciteit, meer regie, samenwerking en draagvak, het stimuleren van innovatie en industrieel bouwen en en het aanpassen van wet- en regelgeving.
Door het planontwikkelingsproces maximaal parallel te plannen is het volgens Fakton en Hoornstra mogelijk om de ontwikkelingstijd te verkorten van bijna zes naar bijna twee jaar. De laatste korte termijn wordt gerealiseerd als alle noodzakelijke stappen om van een plan tot een realisatie te komen parallel in gang worden gezet. Door alleen de nota van uitgangpunten en de anterieure overeeenkomst gelijktijdig in gang te zetten wordt de ontwikkeltijd al met een jaar bekort: van 6 naar 5 jaar.
Proces in pressure cooker
Om daadwerkelijk de snelheid te verhogen moet er volgens de onderzoekers een versnellingskamer worden ingericht waarin alle betrokkenen bij een (potentieel) woningbouwproject zitten: van projectontwikkelaar en directeur stedelijke ontwikkeling tot aan potentiële (buurt)bewoners en juristen. Andere benodigde elementen zijn het opstellen van een plan van aanpak met een werkbegroting, het bouwen een open source digitale infrastructuur (voor besluitvorming), dagelijkse en wekelijkse scrumbijeenkomsten en een continue uitwisslling van ervaringen. Het rapport zegt over de het nut van de scrumbijeenkomsten: 'Op deze wijze ontstaat een team dat in zeer korte tijd kan komen tot een uitvoerbaar en
realiseerbaar plan dat kan worden voorgelegd aan de wethouder ter besluitvorming. In deze ‘pressure cooker’ wordt het proces van tekenen, rekenen en ondertekenen vormgegeven met als resultaat een uitvoerbaar plan waar alle stakeholders zich achter scharen.'
De bij het onderzoek geraadpleegde deskunidigen zien nog kans om onderdelen verder te optimaliseren. Dit kan door onder andere parametrisch ontwerpen, waardoor het ontwerpproces tot indiening omgevingsvergunning wordt ingekort. Dit scheelt tot negen maanden extra. En door het standaardiseren en globaal houden van het bestemmingsplan, dat scheelt zes maanden. Dit zijn versnellingsmogelijkheden die volgens Fakton en Hoornstra een nader onderzoek waard zijn.
