De economische tegenwind heeft geen effect gehad op de totale vraag naar logistiek vastgoed in Nederland. Van de huidige gebruikers van distributiecentra verwacht 60% zelfs dat zij de komende twaalf maanden meer vierkante meters nodig gaat hebben, zo blijkt uit de Logistics and Supply Chain Confidence Index Netherlands 2023 van Panattoni Nederland en Savills.
Het onderzoek werd gehouden onder logistiek dienstverleners, fabrikanten en retailers, uitgevoerd door onderzoeksbureau Analytiqa. Savills was verantwoordelijk voor de analyse. De belangrijkste vragen in het onderzoek hadden betrekking op de huidige bedrijfsomstandigheden, macro-economische omstandigheden, ESG-referenties en de huidige huisvestingsbehoeften. In totaal werden 50 gebruikers ondervraagd, waarvan 25 logistiek dienstverleners en 25 fabrikanten en/of retailers.
Gebruikers van logistiek vastgoed hebben gemiddeld genomen nog steeds veel vertrouwen in de economische omstandigheden, waarbij meer dan de helft zelfs een winststijging verwacht in de komende twaalf maanden. Dit vertrouwen vertaalt zich direct in een concrete vraag naar logistiek vastgoed, waarbij ongeveer de helft van de ondervraagden aangeeft in 2023 meer opslagruimte nodig te hebben en 68% van de logistieke dienstverleners verwacht meer vierkante meters nodig te hebben. Onder fabrikanten en retailers is dat 48%.
Groene certificering
Een zeer ruime meerderheid van de ondervraagde bedrijven (87%) stelt meer te gaan investeren in duurzame initiatieven in de supply chain. Daarvoor worden diverse redenen aangevoerd, maar de belangrijkste drijfveer voor het nemen van maatregelen is te kunnen voldoen aan specifieke wettelijke vereisten. Over de hele linie hechten gebruikers van logistiek vastgoed in toenemende mate aan een groene certificering van het gebouw dat zij gebruiken. Dat mag bovendien wat kosten. De meeste gebruikers zijn bereid er een huursurplus van 5% voor te betalen, waarbij 25% van de fabrikanten en retailers zeggen zelfs een surplus van meer dan 10% geen probleem te vinden.
Winstgroei
Raymond Frederiks, Market Intelligence Analist bij Savills in Nederland, licht toe: "Onze grondige analyse van de enquêteresultaten voor 2023 onthult een duidelijk beeld: de Logistics Confidence Index is vastgesteld op 57.4, wat wijst op een bovengemiddeld vertrouwen in de markt, 52% van de gebruikers verwacht zelfs winstgroei in de komende 12 maanden. Opvallend is wel de divergentie tussen logistieke dienstverleners enerzijds en fabrikanten en retailers anderzijds. In de eerste groep verwacht 48% verslechterende marktomstandigheden, tegen 8% in de andere groep. De vraag naar ruimte, met name duurzame ruimte, lijkt veelbelovend voor de logistieke vastgoedmarkt."
Duurzaamheid prioriteit
Jeroen Gerritsen, algemeen directeur Panattoni Nederland: “Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat duurzaamheid een groeiende prioriteit is in de logistieke en vastgoedsector. De bereidheid van huurders om premies van 5% of meer te betalen voor groen gecertificeerde gebouwen en groene energie weerspiegelt dat de vergroening van de logistieke vastgoedsector op korte termijn in een stroomversnelling komt. De vraag is alleen: wat betekent het begrip duurzaamheid voor huurders in de praktijk? Het internationaal erkende duurzaamheidscertificaat Breeam-NL geeft huurders die op zoek zijn naar een meetbaar duurzaam gebouw houvast en zekerheid. Daarom hebben wij sinds onze oprichting in 2019 100% van onze ontwikkelingen minimaal conform Breeam-NL Very Good ontwikkeld. Voor nieuwe ontwikkelingen blijft Panattoni de lat hoger leggen. Het eerste Breeam-NL Excellent gebouw, Panattoni Park Twente, opent voorjaar 2024 haar deuren.”
Schaarse locaties
Uitbreiden van de hoeveelheid logistieke meters is voor veel ondernemingen een uitdaging, met name door de zeer lage beschikbaarheid op traditionele logistieke hotspots. Voor 79% van de logistieke dienstverleners is het vinden van geschikte logistieke ruimte een belangrijke uitdaging, tegen 50% van de fabrikanten en retailers.
Douglas van Oers, Co-Head Logistics & Industrial bij Savills in Nederland, zegt: “De Nederlandse logistieke gebruikersmarkt is de afgelopen vijf jaar enorm gegroeid, onder meer door de opkomst van e-commerce, nearshoring, nieuwe voorraadstrategieën en opkomende industrieën. De scherpe daling van beschikbare logistieke ruimte bevestigt die trend. Je ziet dat naast de bekende hotspots zoals Waalwijk nu ook andere logistieke locaties in opkomst zijn. Zoals het XL Businesspark in Almelo dat als innovatief nieuw bedrijventerrein vol inzet op duurzaamheid.”
