Strijd om de ruimte

Het realiseren van omgevingskwaliteit en het mogelijk maken van nieuwe ontwikkelingen kan ertoe leiden dat bestaande activiteiten (gedeeltelijk) moeten worden beperkt of verplaatst. Hoe speelt het omgevingsrechtelijk instrumentarium daarin een rol?

De Omgevingswet biedt wellicht ruimte voor flexibele plannen, maar het is nog een open vraag hoe deze wet verworven rechten zal beïnvloeden. In haar promotieonderzoek volgt Ruda van Ravensteijn hoe dat in de praktijk uitpakt en hoe juridisch, onder de Omgevingswet, de afwegingen tussen verschillende belangen in gebiedsontwikkelingen uitvallen. Die conflicten kunnen zowel gaan om de verdeling van schaarste in het zogenoemde ‘milieuspoor’ als in het ‘ruimtelijk spoor’.

Zo kan (her)verdeling plaatsvinden door aanscherping of een (gedeeltelijke) intrekking van omgevingsvergunningen milieu. Dit kan alleen gebeuren wanneer aantoonbaar sprake is van een betere bescherming van het milieu. Het is daarmee een complexe vraag of en wanneer dit spoor bewandeld kan worden met het oog op nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Het kan ook gaan om de concurrentie van verschillende functies in bijvoorbeeld een stedelijk gebied dat al in hoge mate is verdicht. Het kan dan zo zijn dat er simpelweg geen plek meer is voor (uitbreiding van) bepaalde functies.

Kan er sneller gebouwd worden met flexibele plannen of leiden die vooral tot een voortdurende gang naar de rechter? Schuiven de normen op over welke functies in elkaars nabijheid kunnen bestaan? En in hoeverre kunnen bijvoorbeeld bedrijven rekenen op de rechten die zij al eerder hebben verworven en die zij essentieel achten voor hun bedrijfsvoering? Het betreft een delicate balans tussen rechtszekerheid en de mogelijkheid voor een herverdeling van (milieu)gebruiksruimte.

Ruda van Ravensteijn promoveert op de aantasting van verworven rechten in het omgevingsrecht bij gebiedsontwikkeling. Lees het hele artikel op www.gebiedsontwikkeling.nu