Na kwartalen van afwaarderingen, lagere volumes en minder verhuisbewegingen, constateert vastgoedadviseur JLL op basis van haar updates over het derde kwartaal dat de vastgoedmarkt voorzichtig uit een dal kruipt.
“Voor 2024 denken we aan een mogelijke, voorzichtige groei in bepaalde vastgoedsectoren. Of op zijn minst aan stabilisatie”, stelt Sven Bertens, Head of Research & Strategy bij JLL. “De correctie in de vastgoedmarkten is al langer aan de gang. We hebben meerdere kwartalen gehad van mindere volumes, minder verhuisbewegingen en afwaarderingen. In de meeste vastgoedsectoren lijken we het ergste gehad te hebben. De meeste sectoren lijken de bodem te hebben bereikt, waardoor we voor 2024 positievere verwachtingen hebben.”
Zestig procent minder transacties
JLL publiceerde dinsdag tien kwartaalrapporten over verschillende vastgoedsectoren. Van logistiek en life science-parken tot aan woningbouw, winkels en kantoren. Bertens: “In de kapitaalmarkt zagen we een groot verschil in prijsverwachting tussen kopers en verkopers, waardoor er 60% minder transacties waren in de eerste drie kwartalen van 2023 in vergelijking met dezelfde periode in 2022. Het goede nieuws is dat het gat tussen de twee verwachtingen, kleiner wordt. Hoe kleiner dat gat, hoe sneller er weer meer transacties worden gedaan. Beleggers concentreerden zich afgelopen kwartalen op kleinere beleggingsobjecten onder de twintig miljoen euro, waar ze waarde aan konden toevoegen.”
Duurzaamheidswensen bedrijven
In de markt van vastgoedgebruikers zag JLL minder verhuisbewegingen en uitbreidingen bij bedrijven. "Ook daar zien we een afvlakking van de langdurige trend. De economie komt door de stabilisatie van de rente, in rustiger vaarwater. Wat daar wel een probleem is dat, als bedrijven een stap willen zetten in hun bedrijfshuisvesting, panden vaak niet voldoen aan hun duurzaamheidswensen. Daarnaast wordt er weinig bijgebouwd omdat de bouwkosten hoog liggen en stikstof nog steeds een probleem is. Hierdoor zijn de berekeningen voor nieuwbouw in veel gevallen nog niet rendabel.”
Water bij de wijn in woningmarkt
Datzelfde geldt voor de, in de politiek momenteel veelbesproken, woningbouw, stelt Bertens. “In het derde kwartaal werden er 33.400 woningen verkocht. Dat zijn met name verkopen in de bestaande markt. Daar zien we dat de cijfers op een stabiel peil blijven. In de nieuwbouwmarkt zien we echter dat ontwikkelaars de grondposities op relatief dure niveaus hebben gekocht en de rente en de bouwkosten zijn gestegen. Het vlottrekken van de woningbouw is dan ook een zeer grote uitdaging. Daar zien we nog niet één, twee, drie een oplossing. Er zal concessie moeten worden gedaan door zowel kopers als verkopers. Gelukkig is het bemoedigend dat het consumentenvertrouwen hoog is.”
Gerelateerde artikelen:
