De bouw heeft in 2023 (+3%) nog een flinke groei vertoond, maar in 2024 wordt krimp (-2,5%) verwacht. Vooral de woningnieuwbouw is een zorgenkindje, want het aantal afgegeven bouwvergunningen blijft dalen.
Dit en meer stelt ING Research in het vrijdag verschenen rapport vooruitzicht bouw. In de afgelopen maanden stegen de nieuwbouwverkopen en hebben de omzetten van projectontwikkelaars een dal bereikt. Consumenten kunnen weer meer betalen en lenen. Nieuwbouwprojecten die eerst niet uit konden, door de hogere bouwkosten, kunnen zo wel weer vaker rond gerekend worden.
In de periode september-november 2023 werden er 29% meer nieuwbouwwoningen verkocht dan in dezelfde periode een jaar eerder. Dit is echter nog wel flink minder dan in dezelfde maanden in eerdere jaren.
Krimp bouwvergunningen
Het grootste probleem voor groei is de komende jaren vooral het aantal afgegeven vergunningen. Het aantal bouwvergunningen daalt in 2023 naar circa 56.000. Dat is een krimp van -13% ten opzichte van 2022. Dit ondanks de enorme ambities van het demissionaire kabinet. De verlening van bouwvergunningen wordt bemoeilijkt door een structureel tekort aan bouwgrond, complexe projectontwikkeling en vertraging door ingewikkelde juridische (bezwaar)procedures. Ook netcongestie, waardoor nieuwe woonwijken niet op het elektriciteitsnetwerk aangesloten kunnen worden, zorgen steeds vaker voor vertraging.
Woningbouwproductie naar 65.000
Over het algemeen resulteert een daling van het aantal vergunningen niet direct in een daling van het aantal afgebouwde woningen. Dat gebeurt pas na circa 1,5 jaar door de vaak lange bouwtijd. Gezien het feit dat de laatste piek van het aantal afgegeven bouwvergunningen halverwege 2021 lag, is de verwachting dat het aantal afgebouwde nieuwbouwwoningen begin 2024 zal gaan dalen. ING Research schat in dat het aantal gerealiseerde nieuwbouwwoningen in 2023 uitkomt op circa 73.000 en in 2024 afneemt tot 65.000. Als de verbeteringen in de markt daadwerkelijk doorzetten verwacht ING in 2025 weer enig herstel.
Stikstof
Ook investeringen in bedrijfsgebouwen staan onder druk doordat bedrijven terughoudend zijn met nieuwe investeringen doen. Voor de infrasector verwacht ING voor 2024 een minimale groei. Veel grote projecten staan op ‘hold’ vanwege stikstofproblematiek maar de renovatiemarkt en investeringen in het elektriciteitsnet nemen toe. Al met al verwacht ING Research volgend jaar een krimp voor de bouwproductie van -2,5%. Hierdoor valt de productie, weer bijna terug naar het niveau van 2022 na 3% groei in 2023.
