Hittekaart Woningmarkt: Prijsdruk terug na tijdelijke dip

De gemiddelde verkoopprijs van een woning in Nederland is in 2023 voor het eerst sinds tien jaar afgenomen.

Met ruim 416 duizend euro lag over heel 2023 het gemiddelde prijsniveau 2,9% lager dan een jaar eerder. De sterkste daling had plaats in het derde kwartaal, namelijk 5,7% lager dan in het jaar ervoor. In 2023 nam ook het aantal transacties af met 5,5% tot in totaal 182 duizend verkochte woningen.

Woningtekort

Eind 2023 kwam de woningmarkt weer in beweging door de toename van het consumentenvertrouwen ingegeven door de gestabiliseerde hypotheekrente en gestegen inkomens dat jaar. De druk op de woningmarkt nam daarmee ook meteen toe, omdat het woningtekort nog steeds erg groot is. De relatieve woningdruk nam het meest toe in de regio rondom Deventer en in het noordwesten van Brabant.

In de kleinere gemeenten rondom Amsterdam en in de Betuwe nam de relatieve woningdruk juist af, doordat het aantal transacties daar afnam en vooral doordat de gemiddelde koopsom flink daalde. Dit laat de Hittekaart Woningmarkt 2024 zien, die BPD | Bouwfonds Gebiedsontwikkeling vandaag uitbrengt.

Doorstromers

Harm Janssen, CEO BPD Europe, licht de Hittekaart Woningmarkt 2024 toe. ‘Het is goed dat in de loop van 2023 door het herstelde vertrouwen de woningmarkt weer in beweging is gekomen.’ Janssen zou alleen de doorstromers weer meer in beweging krijgen. Als de markt met het bouwen van woningen rekening houdt met passende woningen voor mensen met verschillende inkomens, blijft de doorstroming op de woningmarkt op gang. ‘Daarmee zijn we ook in staat om betaalbare woningen te ontwikkelen,’ aldus Janssen, ‘voor groepen mensen voor wie de woningmarkt slecht bereikbaar is, zoals starters en mensen met middeninkomens.’

Verschillen per regio

De prijsschommelingen waren in 2023 niet voor heel Nederland hetzelfde. Zo daalden de prijzen in Utrecht en Noord-Holland met meer dan 5%, terwijl er in Overijssel en Zeeland nog sprake was van een lichte prijsstijging. Gedurende het jaar heeft er een kanteling in de prijsontwikkeling plaatsgevonden, waardoor de prijzen nationaal gezien weer in de lift zaten. Het jaar eindigde met een gemiddelde koopsomstijging van 1,7%.

Verhit

Amsterdam is wederom de meest verhitte gemeente, gevolgd door Den Haag en Rotterdam. Gemeenten die flink zijn gestegen in de rangschikking en nu in de top 40 staan, zijn Utrechtse Heuvelrug, Wageningen, Harderwijk en Vught. Andersom zijn er een paar opvallende top 40-verlaters, namelijk Zoetermeer, Delft en Helmond. Buiten de top 40 zijn de grootste stijgers Oirschot, Zutphen en Nissewaard. Zij stegen alle drie ruim 100 plaatsen in de rangschikking van de in totaal 342 gemeenten. 
Op de kaartenserie is de kanteling in de gemiddelde koopsom terug te zien door het feit dat in het derde kwartaal nog meer dan driekwart van de gemeenten een prijsdaling lieten zien, terwijl dit in het laatste kwartaal voor nog niet eens de helft van de gemeenten gold.