De stikstofuitspraak van 2019 zorgde voor afname van bouwactiviteit op een afstand van minder dan vijf kilometer van een Natura 2000-gebied. Dat raakte de woning- en utiliteitsbouw.
Per saldo leidde dit tot 23.000 minder gebouwde woningen. Ook voor andere soorten bouw had de uitspraak consequenties. Zo werd er meteen in 2019 al twee miljoen m² minder gebouwd, becijferde Colliers.
Ruim vier jaar na de uitspraak van de Raad van State (RvS) is er nog altijd geen definitieve oplossing in de maak om de natuur te herstellen. Bovendien bleek recent uit onderzoek van de Wageningen Universiteit dat de stikstofuitstoot nog verder omlaag moet dan eerder gedacht.
Vertraging
Hoe dichter een bouwproject ligt bij een Natura 2000-gebied, hoe groter de kans op vertraging of uitstel doordat het project te veel stikstof uitstoot in het natuurgebied.
Nog steeds worden relatief veel woningen in de nabijheid van kwetsbare natuur gebouwd. Liefst 83.850 woningen komen binnen vijf kilometer afstand van een Natura 2000-gebied. Op een afstand van vijf tot tien kilometer van een Natura 2000-gebied gaat het om 54.931 woningen in aanbouw, op tien kilometer of meer 39.374 woningen.
De stikstofuitspraak heeft ook gevolgen voor kantoren en logistieke gebouwen. In de periode 2014-2023 nam het aantal vierkante meters gebouw op een afstand van minimaal vijf kilometer van een Natura 2000-gebied toe met 47,5%. Op een afstand tot maximaal vijf kilometer was de stijging slechts 1,5%. Vooral de trendbreuk in 2019 valt op. De nieuwbouw herstelt zich daarna echter snel, waardoor het effect volgens Colliers minder lang doorloopt dan in de woningbouw.
Regionaal grote verschillen
De stikstofuitspraak raakt vooral de provincie Gelderland met natuurgebied de Veluwe hard. De grootschalige pluimveehouderijen in de buurt van het natuurgebied maken de situatie erg ingewikkeld. In Gelderland worden liefst 82,5% van de woningen in de buurt van Natura 2000- gebieden gebouwd, voor utiliteitsgebouwen gaat het om bijna 82%.
Noord-Brabant is een van de provincies waar de woningbouwopgave de komende jaren het grootst is. Bijna 55% van de woningen in aanbouw komt in deze provincie op maximaal vijf kilometer van een Natura 2000-gebied. De intensieve veeteelt in de provincie dreigt deze woningbouw te vertragen. Bovendien wordt bijna 52% van de utiliteitsgebouwen in Noord-Brabant in de buurt van kwetsbare natuur gebouwd. Een onzekere toekomst voor Noord-Brabant als distributielocatie, stelt Colliers, en daarmee voor Nederland, aangezien dit het verdienvermogen onder druk zet.
