In het laatste kwartaal van 2023 is het aanbod van commercieel vastgoed over de gehele linie gestegen in vergelijking met het voorgaande kwartaal.
Dat blijkt uit het rapport ‘Ontwikkelingen commercieel vastgoed Q4 2023’ van NVM Business. Deze toename komt mede voort uit de verminderde economische bedrijvigheid en de stijging van het aantal faillissementen.
In de winkelmarkt is voor het derde kwartaal op rij sprake van een verhoogd aanbod (+1,2%t) na faillissementen van een aantal grote winkelketens. Ook het aanbod van kantoren (+3%) en bedrijfsruimte (+9%) is gestegen. In beide segmenten is sprake van een duidelijke trendbreuk na een langdurige periode waarin het aanbod juist structureel afnam.
Het aanbod van kantoren is – op één kwartaal na – twee jaar op rij gedaald. Met name metrages tot 500 m² zijn in het afgelopen kwartaal aan het aanbod toegevoegd. Het aanbod van hoogwaardige bedrijfsruimte zit eveneens in de lift, mede als gevolg van een grotere beschikbaarheid van nieuwbouw. Dit is een analyse van de ontwikkelingen in de commercieel vastgoedsector op basis van koop- en huurtransacties en enquête-onderzoek onder NVM Business-leden.
Licht herstel opname
Hoewel de opname van commercieel vastgoed herstel laat zien, ligt deze op een relatief laag niveau. De opname van bedrijfsruimte nam ten opzichte van het derde kwartaal met 8 procent toe tot 1,1 miljoen m². De opname van bedrijfsruimte bereikte dit kwartaal het hoogste niveau in 2023. Na een zwak halfjaar zijn hier de eerste signalen van een bescheiden herstel zichtbaar, wat de dynamiek binnen dit segment ten goede komt.
Vooral de behoefte aan kleinere bedrijfsruimte – met name oppervlaktes tussen 100 en 1000 m² - houdt aan, wat leidt tot een stijging van de totale opname in deze categorie (+12%). De opname van kantoorruimtes daalde in het laatste kwartaal van 2023 met 18% tot 236.000 m². Dit wordt vooral veroorzaakt door een verminderde vraag naar grotere oppervlaktes. Tegelijkertijd zijn kantoren met oppervlaktes tot 2000 m² - in het bijzonder bij kleinere metrages tot 500 m² - zeer gewild, waardoor het aantal transacties dit kwartaal toenam met 3%.
Het feit dat zowel het aanbod als de opname van kleine kantoorpanden en bedrijfsruimte groeit, betekent dat de dynamiek binnen deze segmenten hoog is en ondernemers welwillend zijn om nieuwe ruimte op te nemen. In vergelijking met het voorgaande kwartaal bereikte de opname van winkelruimtes met 158.400 m² – een stijging van 16% in vergelijking met het derde kwartaal van 2023 – het hoogste niveau in twee jaar. Deze opwaartse trend is volgens NVM Business mede het gevolg van het vrijkomen van winkelruimtes – vooral in de kleinere metrages tussen de 200 en 500 m² – en dalende huurprijzen.
Verbeterende vooruitzichten
De onzekere economische omstandigheden hebben het afgelopen jaar een grote impact op de commerciële vastgoedmarkt gehad. Zo was het door de opeenvolgende renteverhogingen en stijgende financieringskosten een moeilijk jaar voor beleggers. De opeenstapeling van nieuwe wet- en regelgeving heeft met name voor woningbeleggers de terughoudendheid verder vergroot.
‘Dat neemt echter niet weg dat beleggers op termijn wel degelijk kansen zien. Anticiperend op een voorzichtig economisch herstel dat wordt voorspeld, zorgt de verwachte renteverlaging door de Europese Centrale Bank voor een positiever sentiment onder beleggers,’ zegt Irene Flotman, voorzitter van NVM Business.
