Voor 2023 voert 46% van de gemeenten een grondprijsstijging door, maar de gemiddelde prijsstijging van 2,4% is minder hoog dan in 2022 (4,5%).
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 1, 27 januari 2023
Gemeenten lopen echter meer risico dan in het recente verleden, en uit de gemiddelde grondprijsstijging blijkt dat dit nog niet is vertaald in het grondprijsbeleid van 2023.
Als gemeenten op residuele wijze hun grondprijzen berekenen, zou de grondprijs in veel gevallen zo’n 10–20% dalen. Dit komt door de gedaalde woningprijzen en de gestegen stichtingskosten. De gemiddelde koopprijzen van bestaande woningen liggen echter nog wel hoger dan in dezelfde periode twaalf maanden geleden. De prijzen van het nieuwbouwaanbod stijgen nog wel door de stijgende bouwkosten en doordat de woningen in lopende nieuwbouwprojecten niet snel goedkoper worden aangeboden. De verwachting is dat ook hier een daling snel merkbaar zal zijn.
Het verschil tussen daling van de residuele grondwaarde en grondprijsstijging kan onder andere verklaard worden doordat (a) gemeenten in het verleden geen marktconforme grondprijzen hebben gehanteerd, (b) de gemeente grond tegen een te hoge prijs heeft aangekocht, (c) recent nog grond verkocht is tegen hogere prijzen en (d) dit politiek gevoelig ligt. Het risico dat gemeenten lopen binnen hun grondexploitaties is vanwege dit verschil tussen de waarde- en prijsontwikkeling flink toegenomen. Dit blijkt uit de jaarlijkse Benchmark gemeentelijke grondprijzen 2022–2023 van ruimtelijk-economisch adviesbureau Stec Groep.
Gemeenten handelen nog niet naar de omslag in de markt, aldus Stec Groep, die gemeenten oproept de effecten van koopkrachtdaling, rentestijging en bouwkostenstijging niet te onderschatten. Ook het nieuwe woonbeleid van het Rijk, onder andere gericht op een gereguleerde middenhuur, heeft forse invloed op de haalbaarheid van nieuwbouwontwikkelingen.
Het rapport Benchmark gemeentelijke grondprijzen 2022–2023 is te downloaden op stec.nl/#nieuws
