In 2024 zal de opname van de logistieke vastgoedmarkt terugvallen naar 1,7 miljoen m2, een halvering ten opzichte van 2022.
Dat verwacht logistiek- en vastgoedadviesbureau Buck Consultants International (BCI) na onderzoek onder 85% van de Nederlandse vastgoedontwikkelaars en -beleggers. BCI stelt dat de markt voor logistiek vastgoed door een diep dal zal gaan.
Huren zullen in sommige regio’s wel nog doorstijgen (omdat daar schaarste is aan goed logistiek vastgoed), terwijl de netto aanvangsrendementen met 40 basispunten stijgen tot gemiddeld 5,2% als teken van economische onzekerheid en grotere financiële risico’s.
De verwachte opname van warehouses in 2024 van ‘maar’ 1,7 miljoen m2, die BCI voorziet, is een forse daling ten opzichte van de voorgaande jaren: van een opname van 4,9 mln m2 in 2021 (ten tijde van de Covid-crisis,) via 3,4 miljoen m2 in 2022 en een (verwachte) opname van 1,9 miljoen m2 in 2023 naar nu 1,7 miljoen m2 in 2024.
Haperende economie
De opname daalt niet alleen vanwege een gebrek aan locaties. De vraag is ook afgenomen als gevolg van de haperende economie; bouw-, retail- en modebedrijven hebben het lastig en de forse groei door e-commerce bedrijven in de afgelopen jaren vlakt af.
‘Door de onzekerheid over de economie worden vestigings- en uitbreidingsbeslissingen uitgesteld. Ook wordt naar optimalisatie in bestaande warehouses gezocht bijv. door onderverhuur van delen van warehouses’, aldus Casper Wolf, senior adviseur Buck Consultants International. Huurprijzen zullen naar verwachting stijgen (gemiddeld met 5,5%) als gevolg van hogere financiële lasten en regionale schaarste, met name in Rotterdam, Tilburg-Waalwijk en Arnhem-Nijmegen.
Functiemenging
Vrijwel alle logistiek vastgoedpartijen merken niet alleen dat huurders zeggen dat ze veel belang aan ESG-doelstellingen hechten, maar zien ook in de praktijk dat huurders bereid zijn extra te betalen voor duurzame, energieneutrale distributiecentra. Tot maximaal 6% extra huur blijkt goed bespreekbaar, zo is de ervaring van de vastgoed experts.
De vastgoedsector ziet ook kansen voor functiemenging. Functiemenging op gebouwniveau en op bedrijventerreinniveau waar combinatie met wonen en kantoren maar af en toe mogelijk is.
Eisen
De vastgoedpartijen verwachten de komende drie jaar jaar dat overheden eisen en stringentere randvoorwaarden gaan stellen aan de realisering van distributiecentra. Dat betreft eisen t.a.v. zonnepanelen op het dak van grotere dc’s, het verplicht delen van energie én het garanderen van een goede en veilige werkomgeving, maar op termijn wellicht ook energieneutraliteit van gebouwen, de meest stringente Breeam-normen als good, very good en excellent en klimaatadaptatieve maatregelen, zoals een groen dak, biodiversiteit en regenwateropvang.
