Alleen als gemeenten, Rijk, waterschappen, financiers, verzekeraars en bewoners in kwetsbare stedelijke gebieden met ook funderingsproblemen samen optrekken, dan ontstaan toekomstbestendige wijken, menen NVM en de gemeente Dordrecht.
In Nederland zijn 425.000 panden kwetsbaar voor schade door funderingsproblemen. Vooral in stedelijk gebied. Een aanzienlijk aantal binnenstedelijke wijken in Nederland heeft te kampen met bodemdaling. Woningen in deze wijken met een ondiepe fundering lopen een steeds grotere kans op funderingsproblemen en bijkomende schade aan vloeren en muren. Bewoners kunnen te maken krijgen met verzakkingen, vochtproblemen, ongezonde woonomstandigheden en dreigende waardedaling. Niet zelden zijn er ook andere leefbaarheidsproblemen. ‘Om het funderingsspook het hoofd te bieden is een integrale wijkaanpak nodig waarmee naast de verzakkende woningen ook gelijktijdig andere leefbaarheidsproblemen worden opgelost. En daarmee voorkomen wordt dat de woningmarkt in deze wijken in de toekomst stagneert’, zegt NVM Wonen bestuurder Rob Wassenaar.
Gezamenlijk onderzoek van NVM, gemeente Dordrecht en specialisten op gebied van binnenstedelijke transformatie levert een aantal aanbevelingen op. Versnipperde aanpak is zinloos. De kosten daarvan zijn hoog. Funderingsaanpak per woning of blok is op termijn onvoldoende. Het opvijzelen of her-funderen van individuele woningen of blokken kan tijdelijk lucht geven, maar oude woningen blijven technisch, energetisch en ruimtelijk verouderd. De wijk moet dan later opnieuw worden aangepakt voor andere opgaven, zoals verduurzaming en de warmtetransitie.
Integrale wijkaanpak
Integrale wijkaanpak via (gedeeltelijke) stadsvernieuwing is, aldus de opstellers, het meest kansrijk. Door funderingsherstel te combineren met vervangende nieuwbouw, verduurzaming, mobiliteit en parkeren, vergroening en waterberging, kan een toekomstbestendige wijk ontstaan. Verdichting – meer en andere woningen terugbouwen dan er nu staan – blijkt daarbij vrijwel onvermijdelijk om de business-case sluitend(er) te maken. ‘Zo wordt de wijk niet alleen ‘gerepareerd’, maar echt vernieuwd’, verklaart Wassenaar. Zo’n aanpak vraagt om serieuze bewonersparticipatie en regie door de gemeente. Ook wordt de noodzaak van de komst van een onafhankelijke uitvoeringsorganisatie benadrukt.
‘Ook in Dordrecht hebben we te maken met bodemdaling en de problemen die hieruit voortkomen. In sommige buurten leidt dit inderdaad tot een ‘stapeling van opgaven’, financieel, ruimtelijk en sociaal’, verklaart Rik van der Linden, wethouder in Dordrecht. ‘Daarom zijn we blij met dit rapport. Het biedt kennis die ons vooruit kan helpen. Bewoners kunnen dit niet alleen en gemeenten evenmin’.
