Het Haagse begrip ‘bestaanszekerheid’ blijkt steeds meer een vaag containerbegrip dat echte aanpak van de woningnood dwarsboomt.
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 9, 29 september 2023
In deze editie stellen vastgoedjuristen niet ‘bestaanszekerheid’ het grootste probleem te vinden, maar ‘rechtsonzekerheid’. Kantonrechters maken eigen beleid met een eigen interpretatie van bijvoorbeeld huurafspraken. De Raad van State maakt gehakt van belasting over (vastgoed)beleggingswinsten. Prinsjesdag draagt niet bij aan die rechtszekerheid, blijkt uit het overzicht in deze editie.
Woningontwikkelaars hebben minder zekerheid dan ooit, wat in deze editie wordt geïllustreerd door de ondergang van Certitudo. Het faillissement van het Brabantse conglomeraat is nog ingewikkelder dan de rampen uit de vorige crises: Eurocommerce en Lips. Een stoet aan vermogensverschaffers ligt voor de deur in Den Bosch.
Er is weinig oog voor de penibele positie van projectontwikkelaars. Ook is er weinig oor voor het pleidooi van brancheverenigingen voor bijvoorbeeld een lagere overdrachtsbelasting. Politici zien niet in dat de woningnood alleen kan worden aangepakt door het aan de gang houden van ontwikkelaars en beleggers. Hoe laag de woningnood op de prioriteitenlijst staat in Den Haag, blijkt uit een analyse van de partijprogramma’s in deze editie door onze nieuwe medewerker Ed Groot.
Partijen klampen zich vast aan oude dogma’s, waarbij de overheid de marktwerking op de woningmarkt inperkt. Alsof corporaties, die nu amper 15.000 woningen realiseren, ineens een inhaalslag kunnen maken met jaarlijks 100.000 woningen. Partijen kunnen woningbouwplannen steeds moeilijker vlot trekken. Eindeloos zijn de inspraakprocedures en kansen voor gemeenten en provincies om plannen te torpederen. Demissionair minister Hugo de Jonge wil nog een wet als niet-controversieel door het parlement loodsen, de Wet Versterking Regie Volkshuisvesting. Dat afscheidssuccesje zou hem gegund moeten worden, omdat het in menige gemeente sociaal geaccepteerd is om woningplannen te torpederen. In De Bilt bedacht bijvoorbeeld een CDA-dame zich één dag voor een raadsvergadering en stemde tegen een bouwplan waaraan jaren was gewerkt. Dat kostte miljoenen euro’s en leverde grote vertraging op voor Utrechtse woningzoekers. De Raad van State veroordeelde gelukkig de gemeenteraad voor het onverantwoordelijke gedrag en de hoofdrolspeelster werd door haar partij geroyeerd. Zulke politici komen dan echter toch weer aan de bak. Tientallen gemeenten kennen soortgelijke voorbeelden van obstructie van woningbouwplannen. Woningzoekenden blijken electoraal minder interessant. ‘Banana-burgers’ hebben vrij spel met hun adagium ‘build absolutely nothing anywhere near anyone’.
Door Wabe van Enk, hoofdredacteur van PropertyNL