Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) staat in Nederland 17,8 mln m² structureel leeg. ‘Structureel’ houdt in: staat al meer dan een jaar leeg.
Een snelle rekensom achterop het bekende bierviltje leert dat dat gelijkstaat aan 200.000 woningen. Volgens het tv-programma Pointer, die erover berichtte, is dat dus voldoende om alle inwoners van Utrecht te huisvesten.
Wonen is een van de onderwerpen die de Nederlandse kiezers het meest aanspreken. Het verkiezingsprogramma van GroenLinks-PvdA speelt daar concreet op in en stelt: ‘Vastgoedspeculanten laten duizenden woningen leegstaan omdat uitstel van verkoop meer geld oplevert, terwijl mensen wanhopig wachten op een woning.’
Tijdelijk
Het is mogelijk dat een belegger tijdelijk genoegen neemt met het indirect rendement. Toch is het nog maar de vraag hoeveel van deze speculanten er zijn. Waarom zouden eigenaren niet zowel de waardevermeerdering als de huurinkomsten willen opstrijken?
De PvdA-wethouder van Rijswijk, Gijs van Malsen, citeert de CBS-cijfers en begint met oplossingen: ‘Kun je al dat vastgoed zomaar in woningen omtoveren? Nee, natuurlijk niet. Maar we zouden er wat mij betreft wel meer mee kunnen doen.’ Hij noemt daarbij een project in zijn gemeente waarbij een kantoorpand van 30.000m² wordt getransformeerd naar 460 woningen.
Dit is vast een projhect van lange adem, want wat eigenaren ook parten speelt is het lange vergunningstraject. Volgens Pointer wacht een Haagse eigenaar al twee jaar op de uitkomst van een vergunningsaanvraag. De gemeente bevestigt tegenover de programmamakers dat ze achterlopen en nog vierhonderd vergunningsaanvragen hebben liggen.
Leegstand Madurodam
Den Haag is zelfs zo berucht dat het een eigen antileegstandsite heeft, straatconsulaat.nl geheten. De club heeft becijferd dat er alleen in Den Haag alleen al twintigduizend woningen leegstaan en voert permanent actie. Bij wijze van ludiek protest werd vorige maand de Haagse Passage in Madurodam gekraakt door Playmobil-poppetjes met spandoekjes. De echte Passage heeft zijn bovenruimtes al dertig jaar leegstaan, hoewel die goed zouden zijn voor honderdveertig woningen.
Beruchte voorbeelden elders in de Hofstad zijn: De Bincker (voormalige opvang) aan de Binckhorstlaan 115, 1400 m² leeg sinds 2020; Shell Campus aan de Carel van Bylandtlaan 23, 21.000 m² leegstand sinds 2021; Wijndaelercentrum aan de Catharina van Rennesstraat 6, 3000 m² leegstad sinds maart 2023; Rijksdienst voor het Wegverkeer op de Fruitweg 262, 5425 m² kantoorgedeelte leeg sinds 1991 en De Groene Toren op de Prinses Beatrixlaan 23, 28.000 m² leegstand sinds 2021.
