Wonen op bedrijventerreinen vooral in studentensteden

De ruimte in de stad is schaars, de vraag zeer groot. De woningvraag wordt daarom steeds vaker ingepast op binnenstedelijke bedrijventerreinen.

Uit onderzoek van Bureau Stedelijke Planning blijkt dat sinds 2014 bijna 24.500 woningen op (voormalige) bedrijventerreinen zijn gebouwd in Nederland. Veruit het grootste deel van deze woningen (circa 32 procent) is in Amsterdam gerealiseerd. Opvallend is het hoge aantal studentensteden in de top 10.

Sinds 2014 zijn in Nederland bijna 24.500 woningen op (voormalige) bedrijventerreinen gebouwd. Dit betreft alleen nieuwbouwwoningen; wanneer transformaties worden meegeteld valt dit aantal nog hoger uit. Het aantal gebouwde nieuwbouwwoningen op bedrijventerreinen beslaat sinds 2014 ca. 8% van het totaal aantal nieuwbouwwoningen in Nederland.

Veruit het grootste deel van de woningen op bedrijventerreinen is in Amsterdam gerealiseerd (ca. 7.870 woningen, 32% van het totaal in Nederland), voornamelijk in de grootschalige transformatiegebieden Buiksloterham en Overamstel. Van de andere G4-steden staat ook Den Haag hoog op de lijst met ruim 1.100 woningen. Opvallend is dat er in Utrecht en Rotterdam veel minder woningen op bedrijventerreinen zijn gebouwd.

Naast Amsterdam (#1) en Den Haag (#4) bestaat de top vijf verder uit Groningen (1.945 woningen), Delft (1.128 woningen) en Wageningen (753 woningen). Buiten de top 5 is het aantal gebouwde woningen op bedrijventerreinen absoluut gezien beperkt. Wel valt op dat niet alleen grotere steden hoog op de lijst staan, maar dat bijvoorbeeld ook in Vaals, Zutphen en Veenendaal relatief veel woningen op bedrijventerreinen zijn gebouwd.

Veelal studentenwoningen op bedrijventerreinen
De woningen die op bedrijventerreinen zijn gebouwd, betreffen veelal studentenwoningen. Dit verklaart het hoge aandeel studentensteden in de top 10, zoals Groningen, Delft en Wageningen. Dat veel van de gerealiseerde projecten studenten en/of jongeren als doelgroep kennen, is duidelijk terug te zien in de gemiddelde woonoppervlakte van de woningen. In de studentensteden ligt dit veelal tussen de 30 en 50 m² per woning. Het hoge aandeel studentenwoningen is te verklaren door meerdere factoren. Allereerst is dit een doelgroep die over het algemeen niet snel (geluids)overlast ervaart en daarom minder snel bezwaren maakt. Ook is het deels ingegeven door noodzaak, vanwege het tekort aan studentenhuisvesting in veel steden. Daarentegen is de locatie van een binnenstedelijk terrein ten opzichte van het centrum vaak gunstig, wat studenten doorgaans belangrijk vinden.

De ruimte in de stad is schaars
De vraag naar nieuwe woningen in Nederland is groot. De economie draait de laatste jaren op volle toeren en dat heeft ook haar weerslag op de woningmarkt. De nieuwbouwproductie is onvoldoende om aan de huidige en toekomstige vraag te voldoen. Daarnaast concentreert de woningvraag zich met name op de steden: wonen in de grote stad is hip. Kortom, ruimte in de stad is schaars, de vraag zeer groot. De woningvraag wordt daarom steeds vaker ingepast op binnenstedelijke bedrijventerreinen.

Verdichten en vermengen op bedrijventerreinen
Een groot deel van de gerealiseerde woningen op bedrijventerreinen in Nederland is onderdeel van een grootschalige transformatie van het terrein naar wonen, voorzieningen en nieuwe, vaak lichtere werkvormen. Dit betekent dat een deel van de bedrijvigheid plaats moet maken en verhuist naar locaties verder buiten de stad.

Bedrijventerreinen mengen met wonen komt steeds vaker voor, maar de praktijk laat zien dat het vaak nog lastig te bewerkstelligen is: bedrijven brengen milieunormen met zich mee, beleggers zijn veelal gesegmenteerd en partijen mijden het nemen van (financieel) risico. Het verdienvermogen van commercieel aantrekkelijke functies als wonen kan echter worden ingezet om verouderde panden te verwerven en herontwikkeling in gang te zetten. Door goed te onderzoeken welke doelgroepen te combineren zijn en door te investeren in de bedrijfsplinten, ontstaat er een aantrekkelijk woon- en werkmilieu.