Topbeslissers, op basis van vermogen, beleggingsportefeuille, hypotheekportefeuille, opdrachtenportefeuille of productie projectontwikkeling, geven hun prognose voor de verschillende markten. Hier de vooruitblik van Daan van der Vorm, Vorm
Wordt 2018 voor uw activiteiten beter of slechter dan 2017?
‘Vanuit persoonlijk perspectief lijkt 2018 nog beter te worden voor ons bedrijf dan 2017. De vraag naar woningen in grote delen van de Randstad blijft onverminderd groot en in sommige delen neemt ook de vraag naar retail- en kantoormeters toe. Het blijft wel een kwestie van op het juiste moment op de juiste plek een deal doen, want op veel plekken zijn de prijzen nog steeds laag en is er veel leegstand. Ook de verkoop van nieuwe, zeer dure woningen, dus vanaf € 7 ton, blijft moeizaam, ook in deze haussemarkt en zelfs in Amsterdam. Ik verwacht dat de markt in algehele zin vooral in de stedelijke gebieden gewoon goed blijft in 2018. De trek naar de stad blijft doorgaan en past ook in internationale trends.’
Van welke ontwikkelingen hebt u de hoogste verwachtingen?
‘In de vastgoedsector zien we langzaam de zogenaamde ‘proptech’-bedrijven binnenkomen, die vooral een rol gaan spelen in het verbeteren van efficiency in gebouwen, zoals op het gebied van duurzaamheid, administratieve zaken en gebouwbeheersing. Het vergt nog wel, naar mijn mening, langere tijd om dit alles mainstream te krijgen. Ook zijn banken flink bezig om duurzaamheid te promoten via interessante financieringsaanbiedingen. Vooral Triodos is goed bezig voor woningen, ABN Amro en Rabo volgen langzaam. ING REF zet de trend voor commerciële financieringen.
Ook de transformatie van gebouwen zet goed door, veel bijzondere oude gebouwen krijgen nieuwe functies.’
Welke trends hebben een disruptief effect op de sector?
‘Ik zie momenteel nog weinig tot geen disruptieve ontwikkelingen in onze sector, het is vooral dat onze sector wordt bedreigd door bedrijven van buiten. De ICT-sector heeft ervoor gezorgd dat we 100% en 24/7 flexibel kunnen werken, er zijn talloze apps verschenen die ons transport per dag duidelijker, inzichtelijker en efficiënter maken, de retail staat op zijn kop door de webverkoop, de logistiek in Nederland is bijna tot een 100% perfectiegraad gekomen etc. Dit alles beïnvloedt extreem hoe wij wonen, winkelen, werken en recreëren.’
Gaat de winstgevendheid van uw bedrijf omhoog?
‘Onze winstgevendheid is meer dan uitstekend en wij verwachten voor 2018 ook een goed resultaat.’
Verwacht u in 2018 gewapende conflicten in de wereld die de vastgoedmarkt tot staan zullen brengen?
‘Ik maak me grote zorgen over de ontwikkelingen in de VS in relatie tot onder andere Noord-Korea en Israël. Ik hoop dat het gezonde verstand blijft zegevieren. Een gewapend conflict zal een desastreuze uitwerking hebben op de wereldeconomie en op de stabiliteit in de wereld in het algemeen.’
En gaat Nederlands vastgoed nu eindelijk eens profiteren van de Brexit?
‘We zullen ongetwijfeld wat graan meepakken van deze, overigens idiote, Brexit. Ik verwacht, gezien onze bonuswetgeving, niet dat financiële instellingen hier gaan landen. De Amsterdamse regio blijft, mede door Schiphol, een uiterst aantrekkelijk klimaat voor buitenlandse bedrijven.’
