Politieke verschuivingen bij gemeenteraadsverkiezingen blijken geen enkele invloed te hebben op de hoogte of de verdeling van de lokale lasten, ontdekten FEB-onderzoekers Maarten Allers en Harm Rienks.
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 3, 25 maart 2022
Vaak wordt gedacht dat linkse partijen kiezen voor hogere belastingen en uitgebreidere voorzieningen voor inwoners. Rechtse partijen zouden daarentegen juist kiezen voor lagere belastingen en een kleine overheid. Allers en Rienks zetten vraagtekens bij deze aannames. De economen bestudeerden de periode 1998–2021, waarin zes gemeenteraadsverkiezingen zijn gehouden. In die periode zijn de samenstellingen van de raad en het college regelmatig veranderd. Deze samenstellingsveranderingen bleek echter geen enkel effect te hebben op de hoogte van de gemeentelijke belastingen. Ook de manier waarop de lasten worden verdeeld tussen bijvoorbeeld huurders en eigenwoningbezitters wordt er niet door beïnvloed. Welke combinaties van partijen er ook gevormd worden, het belastingbeleid wordt niet bijgestuurd.
De onderzoekers zijn verrast door deze uitkomsten. ‘Dit roept vragen op over de lokale democratie. Een van de fundamentele politieke keuzes waarover burgers zich tijdens gemeenteraadsverkiezingen kunnen uitspreken is de hoogte van de overheidsuitgaven en de bijbehorende lasten voor de burger. Als onze stem daar geen invloed op heeft, hebben kiezers op andere terreinen dan wél invloed? Gemeenten zijn medeverantwoordelijk voor essentiële beleidsopgaven, zoals de energietransitie en de woningbouw. Die opgaven stellen hoge eisen aan de lokale democratie’, stelt Rienks.
Maarten Allers en Harm Rienks zijn verbonden aan het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (Coelo) van de RUG
