Spanning op koopwoningmarkt loopt verder op

Vraag en aanbod op de koopwoningmarkt zijn in 2021 verder uit elkaar gegroeid. De transactieprijzen kwamen steeds vaker en verder boven de vraagprijzen uit. In bijna alle gemeenten van Nederland werd gemiddeld overboden.

Ook zijn de gemiddelde aanbodtijden van te koop staande woningen verder afgenomen in 2021. Dit melden het CBS en het Kadaster in een gezamenlijk onderzoek naar spanningsindicatoren op de koopwoningmarkt, in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken.

Driekwart transactieprijzen boven vraagprijs
De verkoopprijs van een verkochte woning kan worden vergeleken met de laatst bekende vraagprijs . In 2021 lag nog krap 20% van de transacties onder de vraagprijs, in 2020 was dit 38%. Maar liefst 73% procent van de transactieprijzen lag boven hun laatst bekende vraagprijs. Als er meer woningen boven de vraagprijs worden verkocht is dat een teken van een krapper wordende koopwoningmarkt.

In eerdere jaren was een huis kopen boven de vraagprijs vooral een fenomeen van de grote steden en de regio Amsterdam. Inmiddels komt het voor in het hele land. In 2021 werd nog maar in een klein aantal gemeenten gemiddeld onder de vraagprijs verkocht. Dit gebeurde voornamelijk in gemeenten met een relatief heel hoge gemiddelde transactieprijs zoals Blaricum, Laren en Wassenaar. Opvallend is de mate waarin boven de vraagprijs wordt verkocht. In zeventien gemeenten lag de transactieprijs voor het eerst gemiddeld tien procent of meer boven de vraagprijs.

Kortere aanbodtijd
Rekening houdend met de doorlooptijd tussen een koopovereenkomst en een geregistreerde overdracht bij de notaris, is de aanbodtijd waarin een woning te koop staat volgens het onderzoek naar een minimum gedaald. Daarnaast is zichtbaar dat de lijnen naar elkaar toe zijn getrokken. Dit duidt erop dat ook de online aangeboden woningen die nog niet zijn verkocht, korter worden aangeboden. Dit zijn veneens indicatoren voor de krapte op de koopwoningmarkt.

Spanning op koopwoningmarkt
Het Kadaster en het Centraal Bureau voor de Statistiek hebben voor het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gezamenlijk onderzoek gedaan naar indicatoren om de spanning op de woningmarkt te meten. Naast vraag- en aanbodindicatoren, zijn ook kenmerken van de kopers geanalyseerd. Zo is de gemiddelde leeftijd van de huizenkoper sinds de crisis geleidelijk opgelopen, maar in 2021 weer hard gedaald door wetswijzigingen rond de overdrachtsbelasting. Het aandeel koopstarters is hiermee weer toegenomen. Het volledige onderzoek is te vinden op de websites van het CBS en het Kadaster .