Nieuwe positionering, grote ambities en drie seniorbenoemingen. Een nieuw Cushman & Wakefield moet staan voor strategisch advies, trusted partner, beste werkgever en ‘rolmodel’ voor de sector
Door Wabe van Enk
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 12, 21 december 2018
Opschuiven in de waardeketen en vooral ook actief en substantieel bijdragen aan verdere transparantie van de sector. Jeroen Lokerse, ceo van Cushman & Wakefield Nederland, noemt het zijn persoonlijke ‘purpose’. ‘Dat gaat over je elke dag inzetten met passie en ondernemerschap, op een professionele en oprechte manier om klanten te helpen tot de beste vastgoedbeslissingen en -oplossingen te komen.’ Grote woorden? Ze komen uit strategiesessies met medewerkers dwars door de organisatie heen.
Efficiënter
‘Nu, na een heroriëntatie, staat er een stabiele organisatie met ruim 550 mensen die anders denken en doen’, aldus Lokerse. Hij is onlangs – mede als blijk van waardering voor zijn werk in Nederland – benoemd tot lid van de board van Cushman Wakefield EMEA. Niet dat hij daardoor minder in Nederland zal zijn, maar het maakt het wel efficiënter om de ambities en uitdagingen aan te sluiten op die van de internationale organisatie. Zelf heeft hij in Nederland inmiddels een coo, een cfo en een compliance manager aangetrokken. Peter van Woerkum – die carrière maakte bij Deloitte, ING Real Estate en ING Lease en daarna als consultant bedrijven in uiteenlopende sectoren heeft begeleid met grote transformaties – is aangesteld als coo. Rene van Nunen – ervaren finance executive bij onder andere ABN Amro, IBM en PwC – is sinds 1 december cfo en Ilse Roeleveld begint in januari als head of Compliance. Roeleveld komt van FGH Bank en werkte voor onder andere Rabo Vastgoedgroep, ING Real Estate en De Nederlandsche Bank.
Lokerse zegt al een heel eind te zijn gekomen met de nieuwe aanpak en heldere ambitie, maar erkent dat de interne kwaliteit op sommige plekken nog altijd beter kan. In de hele organisatie staat het creëren van duurzame ondernemingswaarde voor klanten centraal, in plaats van uitsluitend de transacties. Strategisch advies in combinatie met executie – het succesvol realiseren van transacties – is de kern van de langetermijnstrategie. ‘Het traditionele makelen zal altijd een belangrijke basis zijn van de organisatie, maar visie, data gedreven advies en kennis nemen meer en meer de plaats in van het door transparantie en technologie achterhaalde ‘ik weet wat jij niet weet’. Het is echt een grote verandering. De sector heeft last van het stigma onbetrouwbaarheid. In die context de rol van ‘trusted partner’ opbouwen is ambitieus.’
Niet vergelijken
Lokerse wil het nieuwe Cushman & Wakefield niet vergelijken met andere internationale vastgoedadviseurs, en ook niet met lokale makelaars. ‘Elke vergelijking gaat mank omdat we anders zijn, een andere focus hebben en een andere rol op een ander niveau spelen. Onze aanpak ligt veel meer in de lijn van die van de professional service companies, waarvan we naar mijn overtuiging ook nog veel kunnen leren. We kunnen klanten helpen bij elk strategisch vraagstuk met een vastgoedcomponent. Dat moet altijd gaan over de toegevoegde waarde die we leveren, van investering- en portefeuillestrategie, vastgoedfinanciering en werkplekconcepten tot en met de aan- of verhuur en koop of verkoop inclusief projectmanagement, inrichting en beheer. Volledig full-service als de klant dat wenst. Dat is niet alleen wat we willen gaan doen, maar wat we vandaag al waarmaken.’
Hij noemt als voorbeeld farmaciebedrijf Kite Pharma, gespecialiseerd in celtherapie voor kankerpatiënten. ‘Voor het eerst sinds jaren is er een nieuw bedrijf dat met zo’n grote productievestiging voor Nederland kiest. Drie van onze servicelines – logistiek, occupier services en project & development services – hebben zeer intensief samengewerkt om van strategie tot uitvoering dit bedrijf te huisvesten in Hoofddorp, van waaruit ze op Europese schaal gaan werken.’
Van alle service lines is Lokerse vooral ook trots op het Valuation & Advisory-team. ‘Bij Cushman & Wakefield werken 150 professionals in dit team. Daarmee zijn we drie keer zo groot als de nummer twee in Nederland. Het team schuift in hoog tempo op van taxaties naar strategisch adviseurs, waarbij we een grote automatiseringsslag hebben gemaakt en met 20% minder mensen meer werk aankunnen. Het leidt er ook toe dat het werk van de taxateur leuker, complexer en afwisselender is. Dat hebben ze onlangs laten zien in het advies- en taxatietraject rondom het faillissement van de MC Slotervaart en IJsselmeerziekenhuizen. Dat vroeg om kennis van de grond en de stenen, maar vooral ook kennis van business valuation. Zo’n opdracht is meer dan een taxatie en omvat ook het in kaart brengen en uitwerken van de best- en worstcasescenario’s. Er zijn er maar weinig die dat kunnen.’
Gidsland
Lokerse is er trots op dat Cushman & Wakefield in 2018 betrokken was bij spraakmakende nieuwkomers zoals Miele, Champion en Uniqlo met de eerste vestiging in Nederland, en drie nieuwe distributielocaties voor Picnic, de disruptieve partij voor de supermarkten. ‘Maar ook WeWork, een echt proptechbedrijf in co-werkplekken, voor wie we een toplocatie op de Herengracht in Amsterdam hebben gerealiseerd.’
Het is geen geheim dat de Nederlandse vestiging – al voor de overname van DTZ Zadelhoff – tot de meest winstgevende landen binnen de wereldwijde Cushman & Wakefield-organisatie behoorde. En dat is nu niet anders, volgens Lokerse: ‘Er is geen verwatering van winst geweest als gevolg van de overname. In de EMEA-board geldt Nederland dan ook als gidsland. Niet alleen een voorloper op het gebied van de strategie en ambitie, maar ook in financiële zin.’
Grote transacties waarbij C&W adviseerde in 2018
– Verhuur van drie distributiecentra in Diemen, Eindhoven en Rotterdam aan Picnic Supermarkets (totaal 45.000 m²)
– Aanhuur en volledige verbouwing en inrichting van Kite Pharma (10.000 m²), een bedrijf dat baanbrekende celtherapie ontwikkelt voor kankerpatiënten in Hoofddorp, door de teams Logistiek, Occupier Services en Project & Development Services.
– Financiering voor het nieuwe Danone-hoofdkantoor in Hoofddorp van € 25 mln en voor de Admiraal in Nieuwegein van € 45 mln.
– Verkoop van de Maastoren in Rotterdam voor € 159,3 mln aan nieuwe toetreder FOM Real Estate.
– De grootste opname in Rotterdam: de verhuur van 5700 m² in First aan het Weena in het Rotterdam Central District namens Union.
– Verkoop van winkelcentrum Maxis in Muiden door HighBrook Investors aan Angelo Gordon en Cairn Real Estate voor € 62 mln.
– De aankoop van de Haust-fabriek in Dordrecht van 23.000 m² namens Continental Bakeries.
Big Three in vastgoedadvies
In deze editie interviews met de Nederlandse top van de Big Three in internationaal vastgoedadvies: CBRE uit Los Angeles, CW uit New York en JLL uit Chicago, samen goed voor $ 30 mrd omzet en meer dan 200.000 arbeidsplaatsen, waarvan ruim 2000 in Nederland.
Voor alle drie was 2018 een uitzonderlijk goed jaar voor de Nederlandse vestigingen.
Zij leveren alle drie een groot pakket in dienstverlening, dat nog steeds toeneemt. CW nam in Nederland projectinrichter DZAP over. CBRE deed dat ruim tien jaar terug met Rietmeijer en nam in 2015 Global Workplace Solutions over. JLL is internationaal actief met Tétris. CBRE en JLL hebben internationaal grote asset managers (CBRE GI en LaSalle) met Chinese Walls met de adviesgroepen. Op proptech-gebied zette CBRE een eigen flexaanbieder op (Hana). JLL kwam in 2018 met een proptech-fonds van $ 200 mln.
Cushman & Wakefield
Omzet: $ 7,9 mrd
Schulden: $ 3,1 mrd
Werknemers: 48.000
Hoofdkantoor: Chicago
Ceo: Brett White
Werknemers NL: 550
Lid European board, ceo Nederland: Jeroen Lokerse
Coo: Peter van Woerkum
