Een duidelijke trend die de afgelopen jaren zichtbaar is geworden in de Nederlandse vastgoedmarkt is het groeiend aantal indirecte vastgoedtransacties ten nadele van het aantal directe vastgoedtransacties.
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 3, 26 maart 2021
De indirecte vastgoedtransactie is op zich geen nieuw fenomeen. Toch is het belang van deze transactiestructuur de laatste jaren aanzienlijk gestegen onder invloed van de Angelsaksische rechtspraktijk van de Mergers & Acquistions (M&A), die de (grote) transacties in Nederland steeds meer beïnvloeden, alsmede ten gevolge van de fiscale optimalisatie die – met name in een opgaande markt – met deze transactiestructuur kan worden gerealiseerd.
Tegen de achtergrond van het gegeven dat notarissen met een verschillende specialisatie of achtergrond zich op dit werkgebied zijn gaan richten, heeft Van der Kooi voor deze scriptie onderzoek gedaan naar de rol die de notaris dient te vervullen bij indirecte vastgoedtransacties. Hij maakt daarbij een vergelijking tussen de rol van de notaris bij een directe vastgoedtransactie (ten aanzien waarvan een duidelijk wettelijk kader bestaat) en de indirecte vastgoedtransactie (ten aanzien waarvan aanzienlijk minder is geregeld).
Van der Kooi concludeert dat er weliswaar verschillen bestaan in de rol van de notaris bij beide soorten transacties, maar dat deze verschillen beperkt zijn. Alleen op het gebied van de aangifte en het voldoen van de overdrachtsbelasting bestaat een duidelijk verschil in de taak van de notaris. Voor wat betreft de informerende en (soms ook) waarschuwende taak van de notaris, die zich met name manifesteert bij onregelmatigheden en ten aanzien van de fiscale aspecten van de transacties, geldt geen onderscheid tussen de twee transactiestructuren. Ten aanzien van de meeste andere onderzochte aspecten vindt Van der Kooi als rode draad dat, in afwezigheid van een duidelijk wettelijk kader, de notaris heldere procesafspraken met partijen dient te maken omtrent zijn handelen. Bij gebreke daarvan mag van de notaris worden verwacht dat hij zoveel mogelijk handelt overeenkomstig het gebruikelijke handelen bij directe vastgoedtransacties.
‘De rol van de notaris bij indirecte vastgoedtransacties’, MRE-scriptie van Ralph van der Kooi. De volledige scriptie is te vinden op vastgoedbibliotheek.nl
