Hans van der Ploeg, directeur van branchevereniging VBO, zegt dat de onafhankelijkheid van taxateurs in het geding komt door de werkwijze van banken.
‘Wij worden elke week gebeld en gemaild door taxateurs die voldoen aan alle eisen, maar niet op de shortlist van banken worden gezet’, aldus Van der Ploeg. Hij heeft hierover dezer dagen een brandbrief gestuurd naar de Nederlandsche Bank.
De afgelopen jaren is er veel veranderd in het leven van de vastgoedtaxateur. Ruim vier jaar geleden is het NRVT (Nederlands Register van Vastgoed Taxateurs) opgericht en als taxateur moet je aan strenge regelgeving voldoen. Het taxatierapport en de daarbij behorende opdrachtvoorwaarden zijn een hele papierwinkel geworden. Van der Ploeg: ‘VBO staat voor de onafhankelijkheid, integriteit en de kwaliteit van de aangesloten taxateurs. Daarom faciliteren wij onze taxateurs Zakelijk vastgoed om te groeien naar de zogenoemde REV-titel (Recognised European Valuer). Dit is een ambitieus initiatief, waarbij we alle taxateurs brengen naar de zogenoemde Mark of Excellence van Tegova.’
De NRVT-regelgeving laat er geen misverstand over bestaan: opdrachten kunnen in beginsel alleen worden verstrekt aan en uitgevoerd worden door taxateurs die geregistreerd zijn in het NRVT en voldoen aan de vigerende regelgeving. Van der Ploeg: ‘Dit zorgvuldige proces staat haaks op de shortlists die banken hanteren. Alleen taxateurs die door de bank zelf zijn aangewezen mogen voor die bank taxeren. Rapporten van andere taxateurs worden afgewezen. Het is dus van belang dat je op dat lijstje terecht komt. In de praktijk blijkt dat je een goede relatie moet opbouwen met zo’n bank, want er zijn geen objectieve criteria om aan zo’n lijstje toegevoegd te worden. Het is vooral een kwestie van elkaar kennen en het elkaar gunnen. Een taxateur loopt ook het risico om van zo’n lijstje afgegooid te worden. Als je niet doet wat de bank graag wil, verdwijn je van de lijst. Oftewel, taxateurs hebben er alle belang bij om goed naar de bank te luisteren en vooral te doen wat de banken willen.’
Volgens Van der Ploeg verschuilen banken zich achter de regelgeving van de European Banking Authority (EBA). ‘In deze EBA-richtlijn wordt het namelijk verplicht gesteld om een lijst van taxateurs te hebben en de taxateurs en taxatierapporten te controleren op kwaliteit. Maar dit is in mijn ogen geen valide argument, want de EBA-richtlijn schrijft niet voor hoe groot deze lijst moet zijn en welke criteria de banken moeten stellen aan hun taxateurs. Daarnaast hebben opdrachtgevers, dus ook banken, de verplichting om geregeld te wisselen van taxateur om de onafhankelijkheid te waarborgen.’
Van der Ploeg ontdekte een discrepantie tussen de werkwijze van het NRVT die VBO wil navolgen en de werkwijze van banken. ‘Een opdrachtbrief wordt namelijk opgesteld conform de richtlijnen van het NRVT. Alle relevante communicatie tussen de opdrachtnemer en opdrachtgever wordt hierin schriftelijk vastgelegd. Als de bank een opdracht geeft, behoort de bank zich professioneel te gedragen jegens de taxateur en zijn taxatiediensten. Met de aparte lijstjes riekt het ernaar dat banken zelf willen bepalen wie voor hen taxeert. Je zal maar een rapport krijgen dat jou als financier niet welgevallig is.’
Hij is van mening dat er voor ‘slechte taxateurs’ geen plaats is in Nederland. ‘Door dit gedrag van de banken worden taxateurs die nu niet op het lijstje staan niet gestimuleerd om hun kennis te vergroten. Waarom zou je op gaan voor een ‘Mark of Excellence’ als dat geen garantie geeft op werk? Het is een beetje als studeren om piloot te worden terwijl je weet de vliegtuigen aan de grond blijven. Banken hebben een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat er veilig en verantwoord wordt gefinancierd. De opdracht tot taxatie en het verstrekken van de financiering moeten dan ver uit elkaar liggen. Het kan niet zo zijn dat een verstrekker van de lening zelf bepaalt wie voor hem de taxatie gaat uitvoeren.’
De VBO-directeur denkt wel dat de banken kunnen bewegen. ‘De Nederlandse Vereniging van Banken heeft zitting in de Centrale Raad van het NRVT. Blijkbaar hechten zij waarde aan het borgen van de kwaliteit van de taxateurs, want anders zit je daar niet. Op mijn vraag om over dit onderwerp eens met de NVB te praten, kreeg ik als antwoord dat ik van harte welkom ben, maar dat het alleen bij koffie zou blijven, omdat de NVB-leden zelf het beleid bepalen rondom taxeren. Dan denk ik: wat heeft de NVB dan te zoeken heeft in de Centrale Raad?’
Van der Ploeg heeft hierover een brief over gestuurd aan de Nederlandsche Bank, omdat hij van mening is dat deze situatie grote invloed heeft op de financiële stabiliteit in Nederland. ‘DNB heeft gezegd dat hierover een vervolg komt. Ik behartig natuurlijk de belangen van de taxateurs, maar doe dat vooral om ervoor te zorgen dat ondernemend Nederland wordt voorzien van veilige en verantwoorde vastgoedfinancieringen.’
