Het aandeel kleinschalige opnames in de kantorenmarkt is de afgelopen 10 jaar sterk toegenomen, de grote kantoortransacties zijn bijna verdwenen. Volgens Bureau Stedelijke Planning zullen de grote opnames ook niet meer terugkomen.
Dit concludeert Bureau Stedelijke Planning naar aanleiding van onderzoek naar de trends op de kantorenmarkt.
Gedurende de crisisjaren vond een voortdurende zoektocht naar kostenbesparingen plaats. Het afslanken naar kleinere, flexibele organisaties met een veel efficiënter kantoorruimtegebruik, mede door invoering van ‘het nieuwe werken’, leidde tot een sterke schaalverkleining.
Verschuiving
Het aantal vierkante meters per opname is de afgelopen 10 jaar echter niet alleen verkleind als gevolg van efficiënter vloergebruik, ook de verschuiving binnen de kantoorhoudende werkgelegenheid is daar debet aan.
In de afgelopen tien jaar nam de werkgelegenheid in de sectoren advies & onderzoek (+32%) en de informatie & communicatie (+31%) sterk toe. De werkgelegenheid in de overige zakelijke dienstverlening liet een beperkte stijging van het aantal arbeidsplaatsen zien (+7%).
Minder financials
Het aantal banen binnen de financiële instellingen (-12%) en het openbaar bestuur (-3%) namen echter af. Hiermee daalde het aandeel van deze sectoren in de totale kantoorhoudende werkgelegenheid aanzienlijk (Figuur 1).
Financiële instellingen en overheid zijn echter twee sectoren waarin vooral grootschalige organisaties actief zijn die veel vierkante meters op één locatie willen hebben. De sectoren advies & onderzoek en informatie & communicatie zijn vooral kleinschalig van aard. Dat zorgt voor minder vierkante meters per opname.
Automatisering
De afname van het aantal banen in de financiële instellingen lijkt structureel; er is een verschuiving in werkgelegenheid van mensen naar geautomatiseerde processen. Daarnaast heeft de verhuizing van back office activiteiten naar het buitenland ook effect op de vraag naar kantoorruimte vanuit deze sector.
Opvallend vindt Bureau stedelijke Planning dat de sterkste toename van het aantal banen in de sectoren informatie & communicatie en advies & onderzoek plaatsvond in de agglomeratie Leiden en Bollenstreek (+85%). Dit wordt veroorzaakt door de groei van het bioscience en space cluster.
Overal groei
Overigens is het opvallend dat in de Randstad geen sprake was van een sterkere groei dan in de rest van Nederland; ook in de periferie groeide het aantal banen in deze sectoren relatief sterk (Figuur 2).
