Integraal werken wordt vaak genoemd als het panacee voor de complexe opgaven van gebiedsontwikkeling.
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 5, 20 mei 2022
Tegelijkertijd zijn we daar niet toe geneigd, en vinden we het moeilijk om het resultaat een plek te geven. Bestuurskundige Hans Joosse onderzocht deze paradox en legt uit hoe het beter kan.
In zijn proefschrift ‘The quest for complex policy’ onderschrijft Joosse het belang van wat hij ‘complex beleid’ noemt. In veel (overheids)organisaties is het maken van zulk complex beleid echter verre van eenvoudig, vanwege de emoties, spanningen en conflicten die het met zich meebrengt.
Als partijen verschillende problemen en belangen op een hoop gooien, ontstaat er meer zicht op mooie combinaties. Een goed voorbeeld daarvan is de ontwikkeling van het Stationsplein in Utrecht. Na jaren van gesteggel waarin het partijen niet lukte om in hun eigen projecten tot goede plannen te komen, werden in 2010 alle projecten op een hoop geveegd. De op papier onooglijke fietsflat bleek veel mooier onder het plein te passen. Op het plein ontstond meer ruimte om alle belangen te behartigen. De puzzelstukjes vielen in elkaar en vrijwel alle partijen waren enthousiast.
Integraal naar gebiedsontwikkeling kijken is dus niet alleen een rationele exercitie, een kwestie van creatief en holistisch denken. Het vraagt van partijen vooral dat ze met conflict en emoties kunnen omgaan, en dat ze de ruimte organiseren om spanningen tussen verschillende taken en belangen in de organisatie bespreekbaar te maken. Met andere woorden: we hebben niet alleen een bestuurskundige, planologische of beleidsmatig perspectief nodig op een integrale benadering, maar ook een (organisatie)psychologische benadering.
Hans Joosse is onderzoeker Bestuurskunde bij Erasmus Universiteit Rotterdam. Zie het complete artikel op www.gebiedsontwikkeling.nu
