Bod van Amsterdam op Slotervaart ziekenhuis afgewezen

De curatoren hebben het bod van de gemeente Amsterdam op het leegstaande pand van het voormalige ziekenhuis Slotervaart afgewezen, zo meldt het NOS.

Volgens de curatoren was het bod minder aantrekkelijk dan een oplossing van vastgoedbedrijf Zadelhoff waarmee € 45 mln is gemoeid.

In een brief schrijven de curatoren dat ze het bod van de gemeente niet kunnen accepteren met het oog op de schuldeisers. ‘Het zou ingaan tegen onze wettelijke taak om te streven naar de hoogst mogelijke opbrengst.’
Na het faillissement wilde gemeente Amsterdam het zogenoemde voorkeursrecht op het pand van het ziekenhuis vestigen. Dat zou kunnen inhouden dat de gemeente het eerste recht van kopen zou hebben. De rechter bepaalde echter dat het faillissement zo snel mogelijk moet worden afgehandeld.

Managing partner bij Denton Boekel Wendela Raas heeft eerder ten behoeve van PropertyNL de kansen van de gemeente ten opzichte van Zadelhoff ingeschat.
Zij concludeerde dat de gemeente de discussie op scherp heeft gezet, na het bericht dat belegger Zadelhoff bereid was een aanzienlijke lening te verstrekken (€ 45 mln) waarmee de schuldeisers van het ziekenhuis kunnen worden betaald. Er komt geen doorstart. Het pand zou mede in handen blijven van de huidige aandeelhouders van het ziekenhuis, waaronder zorgondernemer Loek Winter, en er zou een zorgcomplex worden gerealiseerd.

Twee betrokken wethouders van Amsterdam zeiden weinig te voelen voor dit plan, mede vanwege de betrokkenheid van de huidige aandeelhouders (lees Loek de Winter). In een brief kondigden zij aan het recht van erfpacht tussentijds te willen beëindigen met een beroep op het ‘algemeen belang’.

Raas: ‘Opzegging op grond van algemeen belang is een zwaar en zelden gebruikt middel. Het effect is een onmiddellijke publieke discussie en voorpaginanieuws. Een sterke ‘move’ vanuit de gemeente. Juridisch interessant ook. Maar is het ook houdbaar? ‘Daar twijfel ik wel aan.’

De wethouder heeft aangekondigd het erfpachtsrecht op te willen zeggen op grond van het algemeen belang. Het betreft een bijzondere vorm van opzegging die voortvloeit uit de algemene bepalingen voor erfpacht van gemeente Amsterdam. De procedure ziet er als volgt uit. De wethouder kan een voorstel tot beëindiging doen waarin de redenen worden toegelicht. De gemeenteraad besluit daar vervolgens over, nadat belanghebbenden, waaronder de erfpachter, hun bezwaren hebben kunnen inbrengen. Besluit de gemeenteraad tot beëindiging, dan kan worden opgezegd met een termijn van minimaal 1 jaar. De erfpachter heeft vervolgens recht op een vergoeding, waarbij aansluiting wordt gezocht bij de Onteigeningswet.

 Raas: ‘De opzeggingsmogelijkheid staat al sinds 1896 in de algemene bepalingen van gemeente Amsterdam, en is in het verleden vaker gebruikt, maar sinds ongeveer 1990 een beetje uit ons collectieve juridische geheugen verdwenen.’ Reden: in rechtspraak en de juridische vakbladen werd dit opzeggingsrecht van de gemeente als grondeigenaar in toenemende mate betwist. Argument was dat de gemeente maar de publiekrechtelijke route (die van onteigening) moet volgen en dat deze algemene bepalingen een ‘onaanvaardbare doorkruising’ van de Onteigeningswet opleveren, en in strijd zouden zijn met art. 14 van de Grondwet. De gemeente heeft, voor zover ik kan nagaan, na 1990 niet meer voor deze route gekozen. In 2014 heeft de Hoge Raad echter geoordeeld dat het de gemeente wel degelijk is toegestaan van een dergelijke opzeggingsbevoegdheid gebruik te maken.

De gemeente heeft het recht op te zeggen op grond van het algemeen belang, aldus de Hoge Raad, aldus Raas. Zij vraag zich echter af of het ‘algemeen belang’ hier in het geding is.

De wethouders schrijven dat ze willen voorkomen dat ‘maatschappelijke functies onder druk van de markt verdwijnen’, maar er is een faillissement. Verder willen zij ‘de regie houden’. Dat kan, maar waarom is daar beëindiging van de erfpacht voor nodig? Met name lijkt de gemeente moeite te hebben met de betrokkenheid van Loek Winter en Willem de Boer, die als aandeelhouder een rol hebben gehad in het faillissement van het ziekenhuis, maar valt het weren van de persoon Loek Winter aan te merken valt als ‘algemeen belang’? zo vraagt Raas zich af .

Raas: ‘Het algemeen belang kan bijvoorbeeld aan de orde zijn als een gebouw moet verdwijnen voor een infrastructurele ontwikkeling. Dat is hier niet zo. Het gebouw blijft staan. De bestemming was zorg, en dat blijft het. De gemeente kan met goede redenen de voorgestelde invulling niet wenselijk vinden, maar of dat vervolgens over de lat ‘in het algemeen belang’ heen komt is maar de vraag’, aldus Raas.