De impact van de Covid-19-uitbraak op de vastgoedmarkt in het eerste kwartaal van dit jaar is evident, blijkt uit de nieuwste cijfers van adviseur Cushman & Wakefield.
Cushman & Wakefield vergeleek de ingebruikname van kantoren en bedrijfsruimten en de dynamiek op de vastgoedbeleggingsmarkt in het eerste kwartaal van 2020 met die in het eerste kwartaal van 2019. Uit de analyse blijkt dat de ingebruikname op de kantoren- en de bedrijfsruimtemarkt met respectievelijk 21% en 28% is gedaald en het beleggingsvolume met 21%.
Voor de maand maart geldt zelfs een daling in de opname van respectievelijk 33% en 45% en een halvering (52%) van de beleggingsactiviteit. “De impact van corona op de vastgoedmarkt is groot, maar het is ook belangrijk om naar ontwikkelingen te blijven kijken die al waren ingezet. Niet alles wordt veroorzaakt door corona. Op sommige markten stonden de seinen al op rood en de veranderingen die er op stapel stonden zullen nu versneld worden doorgezet en blijvend zijn”, zo zegt Frank van der Sluys, Head of Market Intelligence Cushman & Wakefield. Hij denkt daarbij aan kleinere kernwinkelgebieden of kantorenmarkten in randgemeenten. Op de markten waar alle seinen op groen stonden zal volgens hem de impact tijdelijk zijn, zoals op de hotelmarkt in kernsteden of op logistieke hotspots.
De COVID-19-uitbraak zorgt voor een daling van de ingebruikname op de kantorenmarkt van 21% in het eerste kwartaal van dit jaar ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. De terugval in marktdynamiek heeft volgens Van der Sluys meerdere oorzaken. “In de maanden januari en februari werden al lagere ingebruiknamecijfers geregistreerd. Dit als gevolg van schaarste aan beschikbaar kwalitatief hoogwaardig aanbod op de populaire kantoorlocaties waardoor organisaties zich moeilijker op de optimale locaties kunnen vestigen. De krimp in maart is daarentegen wel duidelijk sterker geweest dan in de voorgaande maanden.”
Hij verwacht geen volledige stilstand op de kantorenmarkt. Hoewel organisaties de focus verschuiven van herhuisvesting naar her-organisatie, lopen sommige huurcontracten gewoon af, zijn organisaties al eerder verplichtingen aangegaan en zal huisvesting vaker op de agenda staan als het over mogelijke kostenbesparing gaat. Wat de exacte impact over het hele jaar zal zijn is volgens hem sterk afhankelijk van het verloop van de uitbraak. In het meest gunstige scenario van het CPB duren de maatregelen drie maanden. Dat geeft perspectief op herstel van de kantooropname in juni. Als dit zo is, dan zal de kantooropname naar verwachting voor heel 2020 uitkomen op circa 1,2 mln m2.
Op de bedrijfsruimtemarkt (industrial en logistics) is in het eerste kwartaal van 2020 in totaal 28% minder bedrijfsruimte in gebruik genomen, dan in het eerste kwartaal van 2019. Hierbij merkt Van der Sluys op dat de ingebruikname in 2019 vooral in het eerste deel van het jaar sterk was, terwijl deze vanaf de tweede helft van het jaar terugliep als gevolg van handelsoorlogen en de PFAS- en stikstofproblematiek. De daling in het eerste kwartaal is dus niet volledig te wijten aan de coronacrisis, al zorgt deze wel voor een versterkt effect in maart. Naar verwachting komt de opname van bedrijfsruimte over heel 2020 in het meest gunstige scenario van het CPB uit op 3,9 mln m2. Daarmee zou sprake zijn van een opnamedaling van 24% ten opzichte van 2019.
Ook voorziet Van der Sluys krimp op de beleggingsmarkt. Al voor de huidige coronacrisis werd een daling van een kwart van het investeringsvolume verwacht, als gevolg van het schaarse beleggingsaanbod naar een volume van circa € 17 mrd. De huidige ontwikkelingen zorgen voor een verdere afslag. In het meest gunstige scenario van het CPB is nu de verwachting dat het investeringsvolume over 2020 uit gaat komen op € 14,5 mrd, wat een daling van 39% betekent ten opzichte van 2019.
