Plaspoelpolder krijgt grondige transformatie

Groeigemeente Rijswijk is een belangrijke economische motor van de regio. De grote kantorenleegstand wordt stevig aangepakt door wethouder René van Hemert.

Door Erik de Boer
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 11, 28 november 2014

In het hart van de Randstad, pal naast Den Haag en Delft, ligt Rijswijk. Als sterke groeigemeente en met meer dan 30.000 banen en 3000 bedrijven is Rijswijk een belangrijke economische motor van de regio. De gemeente heeft ook te kampen met een flinke kantorenleegstand van 28%. Rijswijk onderscheidt zich echter door een actieve aanpak onder aanvoering van wethouder René van Hemert. Investeerders en vestigers plukken daar de vruchten van.

Uit het dal
Een van de belangrijkste ambities van Rijswijk is het transformeren van de Plaspoelpolder naar een multifunctionele locatie voor wonen, werken en recreëren. ‘De weg naar herstel is duidelijk ingezet’, aldus René van Hemert, als wethouder verantwoordelijk voor onder meer Economie, City Marketing en Verkeer en Vervoer.
De Plaspoelpolder is van oudsher een monofunctioneel bedrijventerrein, ontwikkeld in zes decennia vanaf 1953. De leegstand hier zit voornamelijk in verouderde kantoorpanden. Het gaat dan om gedateerde en soms zelfs verpauperde gebouwen, die alleen tegen hoge kosten te moderniseren zijn of waarvoor sloop en nieuwbouw de enige remedie is. Maar Van Hemert wordt vaak geconfronteerd met eigenaren die zwaar getroffen zijn door de crisis en het geld niet hebben voor grote investeringen of al failliet zijn. ‘Aangezien er veel kwaliteitsverschil in bebouwing bestaat, bekijken we per deelgebied waar de energie en de middelen zitten om iets te veranderen. Hebben gebouweigenaren de wil iets aan te pakken? En hebben ze de middelen? In dat geval proberen wij partijen goed te faciliteren bij herverkaveling, transformatie en extra investeringen in de openbare ruimte.’ Een verruimd bestemmingsplan, planologische flexibiliteit en een marktgerichte aanpak vormen de pijlers van de transformatie. Verschillende delen van het gebied zijn inmiddels herontwikkeld of staan aan het begin ervan. Mede als resultaat hiervan is de afgelopen twee jaar weer ruim 50.000 m² kantoor- en bedrijfsruimte verhandeld.

Multifunctioneel karakter
Het gewenste multifunctionele karakter begint duidelijk vorm te krijgen. Het stationsgebied is volledig vernieuwd en heeft een moderne uitstraling gekregen. Het project Harbour Village in het havengebied is gestart. Hier komt een jachthaven in combinatie met horeca en nieuwe flexibele duurzame bedrijfsunits. ‘We zien inmiddels veranderingen van binnenuit op gang komen’, aldus Van Hemert. ‘Beleggers zien weer brood in het gebied. Er ontstaat als het ware een nieuwe werkelijkheid. Zo zijn er verschillende nieuwe lunchrooms gevestigd en opent McDonald’s een vestiging. Met de komst van reptielenhuis Serpo krijgt de Plaspoelpolder zelfs een dierentuin. Samen met komst van een real life gaming center zorgt dit voor circa 50.000 bezoekers per jaar.’
Ook zijn verschillende andere transities in gang gezet, aldus Remko Sebastiaan van Eldik, strategisch accountmanager en senior beleidsadviseur economie: ‘De gemeente werkt actief en intensief samen met bedrijven en eigenaren om weinig kansrijke kantoorpanden een tweede leven te geven. Vervangende functies waaraan wordt gewerkt zijn bijvoorbeeld gespecialiseerde zorg, studentenhuisvesting en ondernemershuizen. Er worden 500 studentenwoningen gerealiseerd en 250 vrije sector appartementen. Verder moet de markt haar werk doen; faillissementen en overnames zijn nodig om ruimte te maken voor afwaarderingen en nieuwe kansen. Vastgoedeigenaren die van goede wil zijn, ondersteunen we met maatwerk. Pandeigenaren die hun vastgoed laten verpauperen, zullen we er publiekelijk aan helpen herinneren dat ook zij een verantwoordelijkheid hebben.’

Visitekaartje
De sloop/nieuwbouw van het Europees Octrooibureau, een investering van € 200 mln, is wat hem betreft het visitekaartje van de transformatie van de Plaspoelpolder. Met een vloeroppervlak van 80.000 m² wordt het een van de grootste bouwprojecten van Nederland. Ongeveer 2800 medewerkers vinden hier een werkplek in wat straks een van de meest duurzame kantoorgebouwen wordt. Een ander groot project is het Rijksdatacenter, dat wordt ondergebracht in het bestaande Rijksbedrijvencentrum en de beschikking krijgt over 15.000 m². Het Rijksdatacenter verzorgt het beheer van circa 30.000 werkplekken bij de Haagse ministeries. In december zal het in gebruik worden genomen.
Van Hemert en Van Eldik zijn blij met de komst van het datacentrum. Rijswijk telt naast ruim 50 ict-bedrijven ook grote kennisintensieve bedrijven zoals het Shell Technology Center en het Europees Octrooibureau. Met het Rijksdatacenter erbij zal hier een technologiecultuur ontstaan van onderzoek en ontwikkeling, start-ups, en innovatieve bedrijfjes. ‘Met de TU Delft, Leiden University Campus en de Haagse Hogeschool om de hoek is dit uiterst kansrijk’, aldus Van Hemert. De gemeente stimuleert deze ontwikkeling op haar beurt door in samenwerking met marktpartijen de Plaspoelpolder en alle andere werk- en winkellocaties van openbaar wifi en glasvezel te voorzien.

Rijswijk mikt op de studentondernemer
Ook de realisatie van studentenwoningen met werkruimte heeft met de nabijgelegen hoger onderwijsinstellingen te maken. Omdat Delft te weinig huisvestingsmogelijkheden heeft, krijgt Rijswijk steeds meer vraag naar studentenaccommodaties. De stad biedt studenten goed bereikbare en betaalbare woonruimte en zelfs de mogelijkheid om vanuit huis een bedrijfje op te starten. ‘Rijswijk ziet een niche voor buitenlandse en dan vooral technische studenten met ondernemersambities’, aldus de wethouder. ‘Onze kennisintensieve bedrijven hebben goed opgeleide studenten in ieder geval alvast graag in hun achtertuin.’ Hun komst past ook in de doelstelling van Rijswijk om de hoofdstad van het mkb te worden. In de Plaspoelpolder komen bijvoorbeeld faciliteiten voor start-ups en mkb-bedrijven in een campusachtige setting. ‘TU-studenten die een eigen bedrijf willen starten, vinden om de hoek onderdak en de beste faciliteiten’, aldus Van Hemert.

Strategische ligging
De transformatie van de Plaspoelpolder loopt gelijk op met het verlengen van de A4 tot aan Rotterdam, waarmee een tweede verkeersader wordt gerealiseerd tussen Den Haag en Rotterdam. Mede door de vorming van de Metropoolregio Rotterdam–Den Haag, een samenwerkingsverband van 24 gemeenten om de gezamenlijke economische slagkracht te versterken, komt Rijswijk met haar ligging aan de A4, A12 en A13 nog strategischer te liggen in het hart van de Randstad.