De leegstand van winkels en kantoren is afgelopen jaar opnieuw toegenomen. Desondanks is de belangstelling van beleggers voor Nederlands vastgoed door de ´wall of money´ groot.
De leegstand van winkels en kantoren is afgelopen jaar opnieuw toegenomen. Desondanks is de belangstelling van beleggers voor Nederlands vastgoed door de ´wall of money´ groot.
Dat blijkt uit onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving. Het PBL is het nationale instituut voor strategische beleidsanalyses op het gebied van milieu, natuur en ruimte.
Het PBL waarschuwt voor nieuwe over- en desinvesteringen in commercieel vastgoed. Daar waar de vraag naar commercieel vastgoed minder is geworden, is het aanbod niet of nauwelijks gedaald, stelt het onderzoeksinstituut in zijn rapport. ´Na het barsten van de internetbubbel in 2000 werd de aandelenmarkt minder aantrekkelijk en kwam er een ‘wall of money’ op de vastgoedmarkt. Dit leidde tot meer investeringen en daardoor tot meer vierkante meters kantoren en (in mindere mate) winkels, dan waar vraag naar was. Deze investeringen in commercieel vastgoed werden tot het uitbreken van de economische crisis bovendien aangewakkerd door gemeenten die in winkels en kantoren een belangrijke kostendrager voor gebiedsontwikkelingen zagen.´
Wall of money
Inmiddels daalt de kantorenvoorraad licht en stijgt de winkelvoorraad slechts bescheiden. Nieuwe over- en desinvesteringen in commercieel vastgoed lijken zich volgens het PBL aan te kondigen. ´Mede door het opkopen van staatsobligaties door de Europese Centrale Bank is er een nieuwe wall of money die ergens heen ‘moet’. Vanwege de lage rentestand lijkt investeren in commercieel vastgoed dan een aantrekkelijk alternatief voor geld op zoek naar een investeringsdoel.´
Van het vloeroppervlak kantoren staat begin 2015 ruim 17% leeg. Binnen de detailhandel is inmiddels ruim 9% van de vierkante meters niet in gebruik. Veel staat bovendien structureel leeg: meer dan drie jaar. Dit betreft ongeveer 60% procent van de leegstaande kantoren en een kwart van de winkels.
Technologische vooruitgang
De economische crisis heeft tot krimp van bedrijven en veel faillissementen geleid, met onder andere een dalende vraag naar kantoor- en winkelruimte tot gevolg. Dit is echter niet de enige verklaring; er zijn ook meer structurele factoren die een rol spelen. Een belangrijke structurele oorzaak voor de afnemende vraag naar kantoren en fysieke winkels is de technologische vooruitgang. Daardoor zijn andere vormen van werken (‘het nieuwe werken’) en winkelen (internetshoppen) ontstaan. Ook de afvlakkende bevolkingsgroei (of zelfs krimp, in sommige gebieden) en de dalende beroepsbevolking zorgen voor minder vraag naar winkel- en kantoorruimte.
Links:
Gerelateerde artikelen:
